Jakościowe metody badań społecznych. podejście aplikacyjne (Wydawnictwo Naukowe PWN)

Jakościowe metody badań społecznych – podejście aplikacyjne to kompleksowy przewodnik po tym jak planować i prowadzić badania jakościowe w obszarze nauk społecznych oraz jak wydobywać z nich korzystne wnioski i przekładać je na użyteczne rozwiązania problemów społecznych.

Autorka prowadzi Czytelnika poprzez wszystkie etapy cyklu badawczego z zastosowaniem metod jakościowych, swój wywód ilustrując kolorowymi przykładami z praktyki. Jakościowe metody badań nie są metodą ani lepszą, ani gorszą od badań ilościowych.

Każda z nich służy innym celom, odpowiada na inne pytania badawcze, każda daje możliwość uzyskania innego rodzaju informacji. Dlatego obie metody wyśmienicie się uzupełniają i dopiero stosowane razem dają pełen obraz badanych przez nas zjawisk.

Wynikami badań ilościowych możemy całkiem poprawnie opisać człowieka, lecz nie jesteśmy w stanie go w pełni zrozumieć – to dają nam właśnie wyniki badań jakościowych. We współczesnym świecie zadaje się coraz więcej pytań dotyczących wpływu społecznego, czyli o to, jak zmienić różnorodne zachowania ludzi: co zrobić, aby ludzie jeździli bezpieczniej samochodami, nie stosowali przemocy w rodzinie, żyli w zdrowszy sposób, uprawiali więcej sportu, jedli wartościowe jedzenie, bardziej dbali o planetę czy pomagali słabszym albo biedniejszym.

Są to standardowe przykłady pytań, na które odpowiedzi poszukujemy w tzw. Aplikacyjnych badaniach społecznych – badaniach z pogranicza psychologii i socjologii odpowiadających na pytania o psychologiczną i społeczną naturę obserwowanych zjawisk.

W naukowych badaniach psychologicznych podstawową metodą badawczą są eksperymenty, z których wnioskuje się o związkach przyczynowo-skutkowych. Badania eksperymentalne poprawnie testują teorie naukowe, dają dosyć staranną odpowiedź na temat zależności między kilkoma wyodrębnionymi zmiennymi, jednak przeważnie nie przystają do złożoności realnych problemów, których rozwiązania oczekujemy w aplikacyjnych badaniach społecznych.

Jeżeli chcemy rozwiązać konkretny życiowy problem, np. Pomóc organizacji społecznej w osiągnięciu jej celu, musimy sięgnąć po odmienne narzędzia badawcze, nieraz pochodzące z tradycji badań socjologicznych i marketingowych, takie jak sondaże czy właśnie metody jakościowe.

Z tekstu Praca jest atrakcyjna, zwięzła, korzystnie napisana, dotyczy ważnych problemów w zakresie metodologii jakościowych aplikacyjnych badań społecznych. Z recenzji prof. Dr hab. Piotra T. Kwiatkowskiego Opracowanie gromadzi interesujące i ważne spostrzeżenia, oparte nie tylko na ogromnym doświadczeniu badawczym Autorki, ale też na poprawnie dobranych, stosownych i uzasadnionych nawiązaniach literaturowych.

Z jednej strony w książce znajdujemy więc odniesienia do tła teoretycznego, z drugiej zaś wyraźne i mocne wskazówki (wręcz know-how) jak krok po kroku stworzyć korzystny projekt i nie popełnić błędów, które mogłyby sprawić, że badanie nie będzie poprawne metodologicznie i nie zrealizuje zakładanych celów badawczych.

Z recenzji dr Katarzyny Archanowicz-Kudelskiej