Dzieje kultury europejskiej. średniowiecze (Wydawnictwo Naukowe PWN)

Tytuł Dzieje kultury europejskiej. Średniowiecze Autor Wojciech Lipoński Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Naukowe PWN ISBN 978-83-01-21249-0 Rok wydania 2020 Wydanie 1 ilość stron 640 Format epub, mobi Spis treści Od autora 11 Rozdział I 17 EPOKA NIE TYLKO WSTECZNA 17 Alegoryzacja pogańskiego dorobku starożytności 18 Patres Ecclesiae 22 Anachoreci i wczesny ruch monastyczny 23 Ascetyzm i ascetycy 25 Wczesne herezje 29 Rozdział II 37 BIZANTYJSKI RYWAL ZACHODU – PODSTAWY POTĘGI 37 Prawa Justyniana i ich dalekosiężny wpływ cywilizacyjny 40 Podstawy bizantyjskiej kultury – edukacja i nauka 44 Rozdział III 53 IMPERIUM I BUDOWNICZYCH, I ARTYSTÓW 53 Architektura bizantyjska 53 Sztuka – hegemonia tematyki religijnej 67 Rozdział IV 75 MUZYKA I LITERATURA BIZANTYJSKA 75 Związek muzyki z poezją 75 Literatura bizantyjska poza hymnografią 84 Zagadka nieobecności teatru i dramatu bizantyjskiego 95 Rola Bizancjum w zachowaniu tradycji antyku 97 Rozdział V 98 KULTURY BIZANTYJSKIEGO OBRZEŻA 98 Armenia 98 Sakartwelo – Gruzja 104 Rozdział VI 110 POCZĄTEK WĘDRÓWKI LUDÓW 110 Hunowie i Attyla – „Bicz Boży" 112 Awarowie 116 Rozdział VII 122 GERMANIE 122 Sąsiedzi Rzymian – Germania w opisie Tacyta 122 Germańska mitologia 124 Romanizacja plemion germańskich 126 Migracje głównych plemion germańskich 127 Rozdział VIII 139 ŚWIT PAŃSTWOWOŚCI GERMAŃSKICH 139 Longobardowie 139 Ustanowienie królestwa Anglii 144 Fryzowie 148 Wikingowie i początki państw skandynawskich 150 Rozdział IX 159 IMPERIUM KAROLIŃSKIE – WSPÓLNY POCZĄTEK KULTUR NIEMIECKIEJ I FRANCUSKIEJ 159 Renesans karoliński 161 Architektura doby karolińskiej 163 Sztuka Karolingów 164 Kształtowanie się państw niemieckich i Francji, znaczenie Burgundii 166 Rozdział X 168 SARACEŃSKA ALTERNATYWA 168 Muzułmański podbój i chrześcijańska rekonkwista 170 Literatura arabska w Europie 177 Architektura andaluzyjska 178 Arabska filozofia i nauka 178 Rozdział XI 183 SPOŁECZNOŚCI CELTYCKIE W przeciętnieWIECZU 183 Fatalizm irlandzkich losów 183 Złota epoka kultury irlandzkiej 184 Alban, czyli Szkocja 188 Walia 191 Rozdział XII 195 POCZĄTKI CYWILIZACJI SŁOWIAN 195 Pochodzenie Słowian 195 Pogańska mitologia Słowian 197 Państwo Samona 201 Początki chrystianizacji Słowiańszczyzny 202 Chrystianizacja pierwszych państw słowiańskich 205 Rozdział XIII 230 WIELKOŚĆ I UPADEK RUSI KIJOWSKIEJ230 Od Rusi Kijowskiej do Księstwa Moskiewskiego 230 Kultura staroruska 234 Rozdział XIV 244 NARODZINY I ROZWÓJ PAŃSTWA POLSKIEGO 244 Legendarne i rzeczywiste początki 244 Kontrowersje wokół początków chrztu i Polski 245 Bolesław Chrobry i misja św. Wojciecha 247 Od Mieszka II do Łokietka 250 Rozdział XV 251 BAŁTOWIE – między UNICESTWIENIEM A PRZETRWANIEM 251 Pogańska mitologia Bałtów 252 Estonia – najstarsza ojczyzna Bałtów 255 Prusowie 259 enigmatyczny lud Jaćwingów 261 Litwa Mendoga, Gedymina i Jagiełły 261 Żmudź – Samogitia 267 Łotwa – Livonia 268 Rozdział XVI 270 OSTATNI PRZYBYSZE ZE STEPÓW 270 Madziarzy docierają do Europy 271 Mongołowie jako lud europejski? 278 Rozdział XVII 290 FEUDALIZM 290 Etymologia pojęcia i kwestie terminologii 290 Geneza feudalizmu 291 Feudalizm poza głównymi ośrodkami jego rozwoju 294 wielka Karta Wolności 297 Rozdział XVIII 299 ROZWÓJ MIAST, ICH URBANISTYKA I ARCHITEKTURA 299 Chrześcijaństwo a zmiany w strukturze miast 299 Wikińska geneza miast skandynawskich 302 Typy praw określających lokowanie miast 303 Federacje miast przeciętniewiecznych 304 Gildie kupieckie i atrybuty rzemieślnicze 306 Mieszczańskie bractwa strzeleckie 308 Wnętrze średniowiecznego domostwa 309 Rozdział XIX 313 OBROŃCY LUDU I BOHATEROWIE WALK NARODOWOWYZWOLEŃCZYCH 313 Dwieście zapomnianych powstań 313 Rozdział XX 326 ŻYDZI, WIECZNI WĘDROWCY 326 Żydzi w Hiszpanii 327 Polemiki talmudystów z chrześcijanami 331 Nasilanie się prześladowań 332 Polski azyl 337 Rozdział XXI 340 KLASZTORY, SKRYPTORIA I KRONIKARZE 340 Monastycyzm zachodni 436 Skryptoria klasztorne 345 Kronikarze i kroniki 347 Rozdział XXII 356 fason ROMAŃSKI W ARCHITEKTURZE, SZTUCE I RZEMIOŚLE ARTYSTYCZNYM 356 Wczesny romanizm – renesans ottoński 356 Dojrzały fason romański w architekturze i sztuce 362 Rozdział XXIII 376 STRZELISTE PIĘKNO GOTYKU 376 Świątynie w stylu gotyckim 377 Świeckie budowle gotyckie 381 Sztuka gotycka 382 Rozdział XXIV 398 KULTURA KLASY RYCERSKIEJ 398 Geneza rycerstwa europejskiego 398 Rycerska koncepcja honoru i miłości 401 Rynsztunek rycerski 404 Turnieje rycerskie 409 Polowania 411 Zakony rycerskie i wyprawy krzyżowe 414 Rozdział XXV 424 EDUKACJA I NAUKA W WIEKACH średnich 424 Początki uniwersytetów na Zachodzie 424 Scholastyka – filozofia i teologia katolicka 427 Rozdział XXVI 436 HEREZJE SPRZECIWU SPOŁECZNEGO 436 Waldensi 436 Katarzy i Albigensi 438 Lollardzi, Wiklef, Hus i Jędrzej Gałka z Dobczyna 442 Rozdział XXVII 447 EPOSY, LEGENDY I ROMANSE 447 Epika tradycji pogańskiej 448 Epos tradycji chrześcijańskiej 453 Romanse średniowieczne 463 Rozdział XXVIII 468 LITERATURA RELIGIJNA 468 Liryka religijna 468 Arcydzieło hagiografii – Złota legenda 473 Religijne formy dramatyczne – misteria, mirakle i moralitety 474 Rozdział XXIX 481 ŚREDNIOWIECZNA POEZJA ŚWIECKA 481 Trubadurzy, truwerzy, minnesingerzy i meistersingerzy 481 Goliardzi – Carmina Burana 484 François Villon 487 Rozdział XXX 492 SATYRYCY I PRZEŚMIEWCY 492 Satyra, literatura moralizatorska i plebejskie formy prześmiewcze 492 Étienne de Fougères i jego księga poświęcona obyczajom 493 Satyry o tematyce chłopskiej 497 Renard – chytry lis 502 Rozdział XXXI 504 MUZYKA TRADYCJI ZACHODNIEJ 504 Tradycja pogańska 504 Dziedzictwo zachodniej muzyki kościelnej 506 Najstarsze ślady muzyki i pieśni Słowian 511 Instrumenty muzyczne średniowiecza 514 Tańce średniowieczne 518 Rozdział XXXII 521 ŻYCIE CODZIENNE I OBYCZAJE 521 Zawieranie małżeństw 522 Narodziny, dzieciństwo i sieroctwo 522 Pogrzeby 526 Zmiany w ubiorach – niezwykła rola spodni i guzika 528 nowe tradycje kulinarne 533 Higiena i łaźnie 542 Gry i zabawy ludowe 544 Pielgrzymki, czyli średniowieczna turystyka 549 Rozdział XXXIII552 CIEMNE STRONY przeciętnieWIECZA 552 Niewolnicy przeciętniewiecznej Europy 552 Prostytucja 555 Psychoreligijne patologie 559 Młot na wspólniczki szatana 564 Tortury – metody, narzędzia i kaci 566 Zakończenie 571 WAGA I ZNACZENIE średnioWIECZA 571 Skróty wykorzystywane w przypisach 573 Bibliografia 575 Indeks nazwisk 587 Źródła ilustracji 614