Tłumaczenie pisemne na język polski (Wydawnictwo Naukowe PWN)

Książka ma być pomocą przy realizowaniu tak niezwykle niezbędnego, nieprzystępnego, lecz i atrakcyjnego zawodu tłumacza, czyli tego, kto ma za zadanie przybliżyć czytelnikowi tekst napisany pierwotnie w innym języku. Publikacja poświęcona jest przekładowi pisemnemu na język polski, który jest punktem odniesienia autorek. Dotyczy przekładu tekstów tzw. Nieliterackich, a więc użytkowych, specjalistycznych, tekstów z najróżniejszych dziedzin (naukowych, technicznych, prasowych, publicystycznych, religijnych itd.).

Tłumaczenie pisemne na język polski to pierwszy podręcznik adresowany do osób tłumaczących na język polski z różnorodnych języków. Zaletą publikacji jest prosty, transparentny, logiczny układ. Przedstawiony materiał uporządkowano według problemów spotykanych na zróżnicowanych poziomach odbioru tekstu. Korzystanie z książki ułatwiają indeksy, a także rekomendacje dla tłumaczy.

Autorki prezentują podstawowe problemy tłumaczeniowe o charakterze uniwersalnym, wszystkie omawiane zjawiska ilustrując przykładami. W ciągu wielu lat nauczania tłumaczenia pisemnego w Instytucie Lingwistyki wykorzystywanej na Uniwersytecie Warszawskim – pierwszej w Polsce placówce kształcącej tłumaczy na poziomie uniwersyteckim – zebrały tak dużo tworzyw, iż postanowiły je użyć i udostępnić szerszemu kręgowi odbiorców. Zamiast odpowiadać na pytanie: „Jak się to robi?”, autorki starają się dociec, „Jak to należy robić?”, a wręcz: „Jak zrobić?”. Dlatego także nie ograniczają się wyłącznie do prezentacji problemów, lecz udzielają mocnych wskazówek, choć zdają sobie sprawę z tego, iż w dziedzinie tłumaczenia nie ma nieskomplikowanych rozwiązań. Ponieważ jednak adepci zawodu tłumacza często oczekują gotowych recept i konkretnych wskazówek, dlatego autorki zaproponowały układ „co tłumacz może, co powinien, czego mu nie wolno”. Choć nie sposób wyczerpać repertuaru wszystkich możliwych rozwiązań, ujęcie problemu w duchu tak sformułowanych rekomendacji zachęci studentów i przyszłych tłumaczy do poszukiwania własnej, „trzeciej” drogi.

Autorki ilustrują omawiane zagadnienia materiałem języków fleksyjnych, słowiańskich, blisko spokrewnionych – co jest nieuświadamianą (albo rozumianą wręcz opacznie) trudnością tłumaczeniową. Do tego warto podkreślić wagę bariery alfabetu, która pociąga za sobą szczególnie potężne konsekwencje, wymusza określone rozwiązania, których na próżno żeby szukać (z oczywistych powodów) w poradnikach niemieckich czy angielskich. Książka jest adresowana do wszystkich zainteresowanych problemami przekładu w epoce wielokulturowości, do wszystkich atrakcyjnych się przekładem pisemnym na język polski nie tylko z języka rosyjskiego – choć z tego języka posiada najwięcej przykładów, ponieważ tego właśnie obszaru dotyczy doświadczenie dydaktyczne obu autorek. Książka mieści w dodatku przykłady z włoskiego, angielskiego, niemieckiego i francuskiego.

Ponieważ książka koncentruje się na zagadnieniach ergonomicznych, uporządkowanych według problemów, może być przydatna jeszcze dla prowadzących zajęcia językowo-tłumaczeniowe, na studiach jednocześnie pierwszego, jak i drugiego stopnia. Mimo że ma wymiar i cel użyteczny, to odwołuje się do znanych koncepcji translatorycznych opisanych w monografiach, przede wszystkim w języku polskim. Może więc służyć studentom jako pomoc w przygotowaniach do egzaminów ze wstępu do przekładoznawstwa.