Antyk w malarstwie (Wydawnictwo Naukowe PWN)

"Antyk w malarstwie to kolejna publikacja Bożeny Fabiani. Autorka tym razem sięga do tradycji mitologicznej w europejskiej sztuce nowożytnej. Przybliża dorobek kultury tradycyjnej na przykładach malarstwa, a niekiedy także rzeźby. Prezentuje solidność tradycji, ciągłość wątków, które trafiły do sztuki na ogół w okresie renesansu i zadomowiły się w niej na kilka następnych wieków. Autorka skupia się na objaśnieniu tego, co przedstawiają dzieła, jednak nie pomija także samych artystów, którzy je budujeli. Wszystko po to, aby ocalić choć cząstkę światowego dorobku malarstwa – bez znajomości mitologii nie można bowiem zrozumieć tysięcy obrazów wchodzących w skład kanonu sztuki europejskiej.

Poza śledzeniem tradycji mitologicznej w sztuce nowożytnej autorka opowiada także o zabytkach pompejańskich oraz kulturze antycznej na wyspie Capri – rozdziały im poświęcone mogą posłużyć Czytelnikom jako krótkie przewodniki po tych miejscach. Epilog z kolei stanowi wspomnienie zmarłego niedawno Igora Mitoraja, polskiego rzeźbiarza światowej sławy, który zaszczycił autorkę swoją przyjaźnią i przekonał ją do sztuki współczesnej, czerpiącej piękno z odległej przeszłości.

„Wyobraźnię Greków i Rzymian zaludniały tłumy najrozmaitszych duchów – korzystnych i złych – bóstw, bogów, półbogów, nimf, a wszystkie te istoty były w przekonaniu większości ówczesnych realne i należało żyć z nimi w zgodzie. Mitologia, przekazywana poprzez wieki z pokolenia na pokolenie, stała się żywą częścią religii i egzystencji tych ludzi. Kiedy dziś bierzemy do ręki mity greckie i rzymskie, traktujemy je jak każdy inny wyraz literatury atrakcyjnej, a naukowiec na dodatek widzi w nich źródło historyczne. Ale dla starożytnych Greków i Rzymian opowieści o bogach zawarte w tych dziełach były czymś więcej niżeli literaturą, stanowiły w pewnym sensie wyznanie wiary. Poznawali je już jako dzieci w trakcie wysłuchiwania opowieści – Homera i innych autorów recytowano przecież na placach – a także w trakcie świątynnych uroczystości, które były ważną częścią ich religii”.

Ze wstępu"