Randka z wrogiem, AZ#CC2D6D72EB/DL-ebwm/epub (Wydawnictwo Naukowe PWN)

Książka stanowi zapis wspomnień Ludwiki Zachariasiewicz, kobiety, która podczas wojny była damą do towarzystwa dla Niemców, a później Rosjan. Jej świadectwo dotyczące zarówno walki podziemnej w trakcie II wojny, jak i czasów tuż po jej zakończeniu, przedstawia niejednoznaczne postawy oraz trudności w odnalezieniu się w nowej Polsce. Unikatowa bezpośredniość i szczerość relacji zezwala na odkrycie przed czytelnikami takich aspektów mechanizmów wojennych i totalitarnych, o których mówi się rzadko albo nie wspomina się o nich wcale. Dziś nie sposób oceniać takich decyzji, jak polecanie poprzez dowódców AK młodziutkim dziewczynom, by pełniły dwuznaczne role przy wrogu w sytuacjach, w których to poradzić sobie mogły wyłącznie dzięki sprytowi i kokieterii, ale nie wiadomo jakim kosztem. Wspomnienie Ludwiki Zachariasiewicz pomaga uzmysłowić, że "nie święci garnki lepią", a aktorami doniosłych historycznych wydarzeń bywają zwykli ludzie. Jest w tej opowieści sporo momentów, w których autorka jawi się jako bohaterka. Jeśli byśmy w jednym z tych momentów przerwali narrację, trafiłaby do panteonu chwały, pozostając na zawsze heroiną. Są jednak również takie fragmenty, które odsłaniają jej ludzkie słabości i wówczas z bohaterki staje się negatywną postacią lub przynajmniej nie-niezłomną. A potem znów bywa bohaterką.