Homo nobilis (Wydawnictwo Naukowe PWN)

"Wszyscy w jakimś stopniu jesteśmy spadkobiercami wartości szlacheckich. Poszukujemy korzeni, otaczamy się rodowymi portretami i herbami. Na szlachecką modłę posługujemy się tytułami,,pan” i,,pani”. Warto badać te wartości, pisać o nich i je przypominać. Bez tego nie będziemy potrafili zrozumieć naszej kultury i współczesnych standardów. Przełom przeciętniewiecza i czasów nowożytnych przyniósł mnóstwo przeobrażeń natury politycznej, społecznej, ekonomicznej i kulturowej, także w Rzeczypospolitej. Potomkowie dawnych rycerzy stawali się szlachcicami. Nowe czasy to nowe powinności, a wraz z nimi – nowe wzorce osobowe. Specjaliści od władania mieczem musieli przyjąć rolę gospodarnych zarządców. Efektywne kierowanie folwarkiem to wyłącznie jeden z obowiązków tytułowego homo nobilis. Oczekiwano, że będzie on także fachowym urzędnikiem i dyplomatą, wydajnym działaczem politycznym, żołnierzem gotowym do walki, dworzaninem z krwi i kości, a do tego – troskliwym mężem i ojcem, ludzkim panem, życzliwym sąsiadem, prawidłowym obywatelem i gorliwym chrześcijaninem. Do każdej z tych ról szlachcic był powołany. Jak miał sprostać tym wszystkim wymaganiom? Autorka rekonstruuje wzorzec osobowy szlachcica, przywołując wskazówki i zalecenia zawarte w zwierciadłach z XVI i XVII wieku, a także innych utworach o charakterze moralizatorskim."