W stronę pułapki. motyw podróży jako wyróżnik kompozycyjny w wybranych utworach 2. połowy xx wieku (Wydawnictwo Naukowe PWN)

unikatowe opracowanie literatury polskiej w zakresie obejmującym motyw podróży w powieściach XX wieku. Obszar badań zawężony został do wybranych utworów 2. Połowy XX wieku, których autorami są m.in. Andrzej Bursa, Jerzy Andrzejewski, Stanisław Lem, Olga Tokarczuk, czy także Jerzy Pilch.

dobór i prezentacja utworów wynika z chęci ukazania różnorodnych wariantów, które może przybrać topos wędrówki. Maciej Pabisek opierając się na bazie źródłowej w sposób zwarty przedstawił system przestrzeni.

Śledził dokonania literackie pokazując ich mnogość – od silnie zaznaczonego na początku utworu punku wyruszenia, przez sekwencję zmieniających się zdarzeń (mniej albo bardziej doprecyzowanych), aż po zakończenie na którymś z etapów podróży lub dotarciu do celu.

Autor przedstawia ponadczasowe przesłania. Publikację eksponuje wyjątkowe ujęcie tematu, gdyż prezentowany w niej wykład posiada nie tylko badania od strony polonisty, lecz też obserwacje i refleksje autora jako wrażliwego Czytelnika.

Książkę polecamy nie tylko osobom zainteresowanym tematyką podróży w literaturze 2. Połowy XX wieku, lecz także studentom polonistyki. Rozważania Autora dotyczą sposobu realizacji i semantycznych konotacji jednego z z zasady stosowanych motywów literackich – motywu podróży (także drogi).

Można zaryzykować twierdzenie, że – w dodatku za sprawą kultury masowej – motyw ów stał się wręcz dominujący w całej współczesnej mediosferze, specjalnie zaś w jej warstwie narracyjnej czy fabularnej. W tym kontekście książka Macieja Pabiska podejmuje jeden z najaktualniejszych wątków w dzisiejszej refleksji kulturoznawczej.

Na korzyść publikacji trzeba dodać, że refleksja ta dotyczy jednak z reguły pozaliterackich tekstów kultury (powstaje np. Sporo rozpraw o tzw. Kinie drogi), przy pewnym niedostatku opracowań na temat współczesnych realizacji motywu podróży (drogi) w beletrystyce (poza tą, skierowaną do młodego odbiorcy).

W tym sensie sugestia wypełnia widoczna lukę w refleksji literaturoznawczej. Książka nie jest ani podręcznikiem, ani kompendium wiedzy o literaturze danego okresu, lecz zapisem osobistego doświadczenia lektury wrażliwego Czytelnika, a zatem – jak wszystkie książki krytycznoliterackie – wykorzystuje autorską perspektywę, korzysta z prawa do wyboru.

z całą pewnością brakuje dziś na rynku wydawniczym podobnych omówieni […]. Dr prof. Witold Bobiński, prof. UJ (z recenzji) Tytuły rozdziałów nawiązujące do kolejnych etapów podróży, dokładnie dostosowane motta, które nie są tylko erudycyjnymi dekoracyjnikami, ale ujawniają istotne aspekty podróżowania albo perspektywy, z których należy dokonać ich oglądu, podkreślanie ciągłości tekstu-opowieści przez płynne przechodzenie od tekstu głównego do tytułu kolejnego podrozdziału […], wszystko to czyni tekst interesującym dla potencjalnego Czytelnika.

dr hab. Magdalena Bąk, prof. US (z recenzji)