Uczeń z lekką niepełnosprawnością intelektualną w szkole ogólnodostępnej (Wydawnictwo Naukowe PWN)

Inkluzja edukacyjna nie jest nurtem wewnętrznie spójnym, jak dużo innych nurtów kształcenia i wychowania podlega przemianom i rozwarstwieniom. Można przyjąć, że istnieje jednak jej pewne kontinuum rozwojowe.

Obrazuje je przejście od inkluzji naturalnej (pozbawionej teoretycznych podstaw naukowych, w praktyce więc opartej na intuicji i wiedzy potocznej) przez inkluzję rekonstrukcyjną (stanowiącą nadbudowę edukacji specjalnej, czerpiącą także mnóstwo z założeń integracji edukacyjnej) po inkluzję dekonstrukcyjną – odrzucającą wiedzę i doświadczenia wypracowane w obszarze pedagogiki specjalnej).

pełną wartość użyteczną tej ostatniej trudno dziś ocenić, to jednak nie ulega wątpliwości, iż stanowi ona kolejny etap ewolucji omawianej formy kształcenia. Podstawowym celem pracy jest ukazanie wybranych aspektów przemian sytuacji edukacyjnej ucznia z lekką niepełnosprawnością intelektualną, zwykle w czasie swoistego przesilenia nurtu naturalnego i rekonstrukcyjnego.

zgromadzone dane, chociaż dotyczą z zasady uczniów i ich nauczycieli, ukazują szerszy kontekst przemian kultury szkoły osadzonej w tyglu różnorodnych oczekiwań społecznych i wewnętrznych przemian tej instytucji.

W książce zaprezentowano dane podłużne dotyczące wybranych zasobów szkół ogólnodostępnych, ważne dla jakości kształcenia uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną. Kształcenie uczniów z niepełnosprawnością w warunkach włączających jest jednym z kluczowych kierunków przemian kształcenia specjalnego i systemów szkolnych we współczesnym świecie.

Upowszechnianie się takich praktyk to z jednej strony ogólnoświatowy kierunek, z drugiej zaś nieprzystępne zadanie, do którego realizacji szkoły są głównie słabo przygotowane. Osiągnięcie wysokiego poziomu edukacji włączającej zależy od wielu rozmiarów funkcjonowania szkół, a właściwie całych systemów szkolnych.

Wydaje się zatem niebanalne, jaka jest dynamika tych przemian. Czy wprowadzane w różnorodnych okresach reformy nowe rozwiązania prawne, organizacyjne, metodyczne i programowe sprawiają, że zasoby poszczególnych szkół stają się coraz bardziej stosowne do tego, żeby szkoły były gotowe do prowadzenia na wysokim poziomie jednocześnie uczniów z niepełnosprawnościami, jak i bez nich.

Mimo szczególnie intensywnych badań edukacji włączającej, wykonywanych jednocześnie w Polsce, jak i na całym świecie, nasza wiedza o wzroście gotowości szkół do realizacji kształcenia włączającego jest niewystarczająca.

Prawdopodobnie zbiór informacji, którym dysponuje Zenon Gajdzica, ma specyficzny charakter w skali kraju. Dane te nie są wyśmienite, lecz wypełniają istniejącą lukę badawcza, o czym sam Autor pisze niezwykle obszernie i rzetelnie.

Dr hab. Grzegorz Szumski, prof. UW (z recenzji)