Korespondencja poselstwa rzeczypospolitej polskiej w bernie. tom i 1940-1941, AZ#A236B6D6EB/DL-ebwm/mobi (Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego)

Celem niniejszej edycji źródłowej, obejmującej depesze Poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie, jest ukazanie zaangażowania i najróżniejszej pomocy niesionej przez tę placówkę w czasie II wojny światowej.

Na jej czele od 31 maja 1940 do lipca 1945 r. Stał Aleksander Ładoś. Był on kluczowym członkiem grupy polskich dyplomatów i działaczy żydowskich, którzy wspólnie opracowali system produkcji paszportów polegający na nielegalnym zakupie i sporządzaniu paszportów i poświadczeń obywatelstwa państw Ameryki Południowej i Ameryki Środkowej dedykowanych dla europejskich Żydów.

Usiłowali oni w ten sposób uchronić tysiące z nich od Holokaustu. Publikacja posiada wszystkie depesze szyfrowane, w tym sekretowane, z lat 1940–1941. Ukazują one najróżniejsze wątki działalności placówki, między innymi: charakter i rytm pracy polskiej dyplomacji w Szwajcarii, kwestie ekonomiczne, logistyczne, a także humanitarne w trakcie II wojny światowej.

Tom ten jest pierwszym spośród czterech, w których zostaną zebrane wszystkie tego typu materiały z lat 1940–1945. Dzięki zebraniu ich w jednym miejscu i opatrzeniu naukowym komentarzem nareszcie te bardzo ważne źródła staną siędostępne dla wszystkich badaczy oraz pasjonatów dziejów polskiej dyplomacji w czasie II wojny światowej.

Praca będzie bardzo {pomocn|przydatn)a dla przyszłych badaczy tematu, nie tylko związanego z działalnością Poselstwa RP w Szwajcarii, ale również szerzej z działalnością polskiego rządu na uchodźstwie w zakresie niesienia pomocy obywatelom polskim zarówno w okupowanym kraju, jak i poza jego granicami.

Dzięki zachowanej korespondencji pokazane są kontakty między działającymi jeszcze polskimi placówkami dyplomatycznymi, a także kontakty z organizacjami żydowskimi. Dr Danuta Drywa