Słownik polsko-ukraiński oraz ukraińsko-polski podstawowych terminów i pojęć z zakresu nauki o krajobrazie (Państwowa Szkoła Wyższa im. Jana Pawła II Biała Podlaska)

W dziedzinie wiedzy o krajobrazie konwencjonalnie panuje pewien zamęt terminologiczny, dotyczą¬cy wielu terminów i pojęć, choćby podstawowych, co spowodowane jest z jednej strony złożonością obiektu badań – krajobrazu, jego wielowymiarowością i wieloaspektowością, a z drugiej strony – obecnością najróżniejszych „autorskich" podejść do pojmowania, a także definiowania terminów i pojęć krajobrazowych.

Zauważyć należy, iż rozbieżności te w dużej mierze determinowane są też odmiennymi szkołami naukowymi i różną tradycją badań nad krajobrazem. Rozbieżności te utrudniają porozumiewanie się między specjalistami oraz komplikują współpracę, szczególnie mię¬dzynarodową.

Decyzja o przygotowaniu polsko-ukraińskiego słownika w zakresie podstawowych terminów i pojęć krajobrazowych zapadła w 2010 roku na Ukrainie w trakcie II bilateralnej konferencji polsko¬ukraińskiej zorganizowanej na Krymie poprzez Narodowy Uniwersytet im.

W. Wiernadskiego w Symfe¬ropolu. Dobór terminów zamieszczonych w słowniku stanowi wynik dyskusji grupy osób reprezentują¬cych najróżniejsze ośrodki naukowe w Polsce i na Ukrainie. Zauważyć należy,przekazany w słowniku wykaz terminów wraz z definicjami ma charakter skrócony i nie obejmuje wszelkich czy choćby większości terminów funkcjonujących w nauce o krajobrazie w obu państwach.

Zdefiniowane zostały w głównej mierze terminy nawiązujące do „konwencjonalnego" krajobrazoznawstwa, będące w aktywnym obiegu naukowym. Przekazane definicje posiadają charakter autorski, lecz przy ich formułowaniu korzystano z istniejących opracowań wymienionych w spisie literatury, przeważnie takich jak: podręczniki Kondrackie¬go Podstawy regionalizacji fizycznogeograficznej (PWN Warszawa 1976, wyd.

II), Richlinga i Solona Ekologia krajobrazu (PWN Warszawa 2011, wyd. V), Leksykon Geoekologia i ochrona krajobrazu (Malinowska E., Lewandowski W., Harasimiuk A. (red.), Wydz. Geografii i Studiów Regionalnych Un.

Warszawskiego, Warszawa, 2004), Geograficzna Encyklopedia Ukrainy: w 3 tomach (O.M. Marynycz i inni (red.), wyd. Ukraińska Radjańska Encyklopedia im. M.P. Bażana, Kijów, 1989-1993), Ekolo¬giczna Encyklopedia: w 3 tomach (A.W.

Tolstouchow, a także inni (red.), wyd. Centrum informacji i eduka¬cji organicznej, Kijów, 2006-2008), 2-tomowa monografia M.D. Grodzinskiego Piznannia landszaftu: misce i prostir (centrum poligraficzno-wydawnicze „Kijowski uniwersytet", Kyiw, 2005) i słowniki Ochrana landszaftów (wyd.

Progress, Moskwa, 1982) i Czetyrochjazyczny encyklopediczeskij slowar terminow po fiziczeskoj geografii (sostawitiel I.S. Szczukin, red. A.I. Spiridonow, wyd. Sowietskaja en¬cykłopedia, Moskwa, 1980). Na końcu słownika oraz na jego okładce zamieszczono komplet fotografii krajobrazów obu państw.

fotografie dotyczące Polski pochodzą zwykle ze zbiorów C. Parmy, autorami pozostałych są następujące osoby: L. Sorokina, R. Spycia, I. Roha, K. Smutko, W. Milewicz, M. Mondowicz oraz autorzy słownika.

Wszystkim wymienionym składamy gorące podziękowania za udostępnienie fotografii i wzbogacenie treści słownika.