By dziecko było geniuszem (Impuls)

Pojawiające się do tej pory rozmaitego typu książki, podręczniki czy poradniki dotyczące rozwoju zdolności, talentu czy geniuszu człowieka miały – oczywiście nie wszystkie – jedną stanowczą wadę: kurczowo trzymały się bądź to jednej dyscypliny wiedzy (na ogół psychologii lub/i pedagogiki), bądź to zredukowanego obszaru problemów (rozwoju umysłowego, percepcyjnego, emocjonalnego, instynktownego). Przypominało to czasami podawanie przepisów w książce kucharskiej. Tyle iż każdy, kto jednak raz gotował albo piekł ad hoc, posiadając choćby szczególnie dobry model działania, przekonał się, że trudno być od razu kulinarnym geniuszem. Z reguły musiał stwierdzić, iż albo nie ma określonych zdolności percepcyjnych, albo operacyjnych, albo brakuje mu pewnej wiedzy o produktach, narzędziach i technikach, a także ich właściwościach, albo, wreszcie, brakuje mu odpowiedniej motywacji do podejmowania tego rodzaju czynności. Okazuje się, że stworzenie w miarę trafnego podręcznika wymaga szerszego przygotowania z kilku, a nawet z szczególnie wielu dyscyplin naukowych (nie mówiąc o subdyscyplinach) głębokiego wglądu w kulturę, a w zasadzie w to, co transkulturowe, jak również potężnych obserwacji i doświadczeń w wielu rozmaitych praktykach i dziedzinach życia. Stąd niniejsza książka nie jest charakterystycznym poradnikiem odpowiadającym na użyteczne pytania rodzaju „jak", nie jest na dodatek standardowym podręcznikiem historiozoficznym zbierającym wszystkie realne teorie i pytania typu „co", a tym bardziej nie jest charakterystycznym dziełem zasad i reguł kanonicznych odpowiadających apodyktycznie na najważniejsze pytania typu „dlaczego". Jednak w jakiejś mierze stara się odpowiedzieć na nie wszystkie równocześnie, jakby powiedział Erich Fromm, w metajęzyku logiki paradoksalnej, aby w każdym kroku rodzica, opiekuna, wychowawcy i nauczyciela ukazywać możliwie największą głębię i dynamikę rozwoju i strukturalną złożoność przeciwstawnych procesów edukacyjnych. Z jednej strony, ma prowadzić do ukazania najnowszych tendencji, strategii i technik stymulowania zdolności, a z drugiej – wzbudzić refleksję nad historią tego, co wyraźne w edukacji człowieka; z jednej strony, ma pokazać wielowątkową i wielowarstwową rolę edukowanych, a z drugiej – przedstawić bardzo złożoną i odpowiedzialną rolę edukujących w procesie współtworzenia osobowości dziecka na miarę jego talentu, a nawet geniuszu. Powinno to zainteresować nie tylko faktycznych rodziców i wychowawców,w dodatku potencjalnych rodziców i tych, którzy mogą i powinni z nimi współpracować: studentów pedagogiki, nauczycieli, opiekunów społecznych, urzędników, dziennikarzy czy polityków, w niełatwym procesie stosownego rozwijania i formowania każdej ludzkiej istoty...[...] Niniejsza książka rozczaruje tego czytelnika, który oczekuje na podstawie atrakcyjnego jej tytułu gotowych (p)odpowiedzi, wskazówek czy metod, dzięki którym mógłby uczynić ze swojego dziecka geniusza. Autor sam o książce pisze tak: Z jednej strony ma ona prowadzić do ukazania najnowszych tendencji, strategii i technik stymulowania zdolności, a z drugiej strony ma wzbudzić refleksję nad historią tego, co widoczne w edukacji człowieka, z jednej strony ma pokazać wielowątkową i wielowarstwową rolę edukowanych, z drugiej strony niezwykle złożoną i odpowiedzialną rolę edukujących, w procesie współtworzenia osobowości dziecka na miarę jego talentu, a choćby geniuszu.

Tytuł aby dziecko było geniuszem Podtytuł Wprowadzenie do edukacji komplementarnej Autor Wiesław Andrukowicz Język polski Wydawnictwo Impuls ISBN 978-83-7850-150-3 Rok wydania 2012 Kraków Wydanie 1 ilość stron 504 Format epub Spis treści Wstęp 11


Część pierwsza
Odyseja ludzkiego geniuszu

Rozdział 1
Ten, który przekroczył granicę wyobraźni 33

Rozdział 2
Paideia jako wyzwanie dla „śmiertelnych bogów" 41

Rozdział 3
Ubóstwienie człowieka w niełatwej jedności przeciwieństw 57

Rozdział 4
Geniusz jednostkowy i geniusz wspólnoty 67

Rozdział 5
Geniusz mówiący swojej woli „nie" 77

Rozdział 6
Geniusz różnojedni 87

Rozdział 7
Geniusz intuicji 111

Rozdział 8
Geniusz wychowania całościowego 135

Rozdział 9
Nie tylko duchowy wymiar w grze o geniusza 165
Rozdział 10
Geniusz a szaleństwo 185

Rozdział 11
Zdolność, talent i geniusz 193


Część druga
Edukacyjne zadania i etapy rozwoju

Rozdział 1
Geny usprawiedliwieniem czy wyzwaniem? 205

Rozdział 2
Kiedy rodzi się człowiek? 219

Rozdział 3
Jakie są szanse i zagrożenia rozwojowe u progu ontogenezy? 227

Rozdział 4
Jaki model rozwoju pionowego i poziomego
w cyklu życia człowieka? 237

Rozdział 5
Mózg jako doskonały mechanizm czy żywy kosmos? 255

Rozdział 6
Jaka filozofia edukacyjnej pomocy? 267


Część trzecia
Zdolności w ujęciu komplementarnym

Rozdział 1
Dostrzegać całego człowieka i dążyć do pełni możliwości 285

Rozdział 2
Meandry myślenia 307

Rozdział 3
Fenomen pamięci zintegrowanej 319

Rozdział 4
Znaki i znaczenia 327

Rozdział 5
Kompetencje językowe 349

Rozdział 6
Zdolność do przeprowadzenia stosownych
transakcji społecznych 363

Rozdział 7
Wartościowanie, wartościowy, wartościujący
i wartości w perspektywie różnojedni 373

Rozdział 8
Autokreacja, czyli dynamiczna tożsamość 387


Część czwarta
Strategie rozwoju jako coincidentia oppositorum

Rozdział 1
Charakterystyka dynamiki rozwoju synchronicznego 401

Rozdział 2
Strategia retrospektywna 413

Rozdział 3
Strategia deskryptywna 431

Rozdział 4
Strategia transgresyjna 445

Rozdział 5
Strategia prospektywna 461


Zakończenie 477

Bibliografia 493