Zarządzanie działalnością innowacyjną (Placet)

Inspiracją do podjęcia prac nad wydaniem niniejszej książki było uruchomienie w Wyższej Szkole Menedżerskiej w Warszawie specjalności o nazwie „Zarządzanie innowacjami w gospodarce opartej na wiedzy”. Program realizowany był w głównej mierze przez autorów tej pracy. Podczas jego realizacji zarówno studenci, jak i pracownicy dydaktyczni odczuwali widoczny brak książki, która mogłaby pełnić rolę przewodnika merytorycznego, swoistego kompendium wiedzy. Biorąc to pod uwagę zespół podjął prace nad jej przygotowaniem.

Wiedza o innowacjach, którą przekazujemy w tej publikacji może być adaptowana w wielu dziedzinach działalności menedżerskiej. Treść książki ukazuje w szerszej perspektywie problematykę innowacji we współczesnym przedsiębiorstwie. Dostarczamy menedżerom instrumentów pomagających w wytwarzaniu strategii innowacji. Może również służyć studentom szkół wyższych, a też słuchaczom studiów podyplomowych.

Innowacja jest wynikiem całego procesu postępowego, więc zarządzać należy całym procesem nowoczesnym. Tłem wszelkich rozważań dotyczących zarządzania działalnością nowoczesną na wszelkich poziomach jest gospodarka oparta na wiedzy. Współczesne zarządzanie działalnością postępową na każdym z wymienionych szczebli będzie rozpatrywane w następujących perspektywach:

• globalizacji;
• wiedzy i nauki jako czynnikach sprawczych wszelkich działań najnowocześniejszych;
• ekologicznej, co oznacza, że wszelkie decyzje o wdrażaniu pomysłów innowacyjnych muszą być nakierowane na poszanowanie zasobów przyrody;
• konkurencji – bowiem w takich warunkach ekonomicznych żyjemy.

W niniejszej pracy prezentowane będą typowo ekonomiczne i społeczne aspekty zarządzania.

Książkę rozpoczynamy (rozdział 1) od rozważania na temat zrębów teorii innowacji. Wyjaśniamy pojęcie, warianty i źródła innowacji. W rozdziale zaproponowana została, szersza od dotychczasowych, definicja innowacji. Zawarliśmy tu koncepcję łańcucha wartości innowacji, który stał się nicią przewodnią dalszych rozdziałów i sposobu myślenia o całym procesie postępowym.

Rozdział drugi poświęcony jest próbie wyjaśnienia pojęcia – potencjał działalności progresywnej. Jest to wysoce skomplikowane i wymaga dalszych prac równocześnie teoretycznych, jak i szerszych badań empirycznych.

W następnej kolejności (rozdział trzeci) pozostał zaproponowany megasystem działalności nowoczesnej, w którym znacznie wyodrębniony jest system „nauki” i system „innowacji”. Uważamy, iż jest to właściwe podejście do tworzenia struktur organizacyjnych i instytucjonalnych oraz programów ramowych działalności w dziedzinie nauki i innowacji na poziomie globalnym, narodowym i regionalnym. W rozdziale zawarte jest także porównanie podejścia przeróżnych państw do napędu postępowości gospodarki. Zwraca się uwagę na tworzenie na różnych szczeblach zarządzania struktur umożliwiających uczestnictwo w procesach pionierskich młodych ludzi. Wyróżnia się rolę autorytetów naukowych w tworzeniu idei najnowocześniejszych.

Głównym celem zarządzania działalnością innowacyjną na poziomie regionalnym jest takie gospodarowanie zasobami regionu, żeby uzyskać z nich maksymalne efekty, wyrażające się w ostatecznym rachunku w poprawie poziomu i jakości życia mieszkańców. Do celów zarządzania działalnością innowacyjną zaliczyć należy pobudzanie dynamiczności progresywnej mieszkańców i przedstawicieli władz regionalnych. Przykładem mogą być regionalne innowacyjne strategie rozwoju – ich tworzenie i realizacja. Tę problematykę zawiera rozdział czwarty. Poruszony jest w nim problem podejścia do budowy i wdrażania Regionalnego Systemu Innowacji.

Najszerzej potraktowany jest poziom poszczególnych organizacji (rozdział 5), albowiem w nich konkretnie przebiegają procesy postępowe, prowadzące do powstawania nowych wartości, pod postacią nowych towarów, procesów technologicznych, organizacyjnych, marketingowych, czy też nowych systemów zarządzania. Prezentowane jest podejście i istota firmy nowoczesnej, sposoby jej identyfikacji i części zarządzania nią. Są także akcentowane psychologiczne aspekty działalności postępowej.

W rozdziale szóstym zwrócona pozostała uwaga na sposób przygotowania strategii innowacji. Omówiono otoczenie nowoczesne, a także audyt technologiczny, a także potrzebną bazę informacyjną konieczną dla sporządzania strategii.

Pragniemy zwrócić uwagę na efektywność działalności innowacyjnej, ponoszone koszty (rozdział 7) związane z tą działalnością – a nade wszystko korzyści, jakie ona przynosi.

W ramach zarządzania działalnością nowoczesną obecna jest także sfera finansowania projektów innowacyjnych (rozdział 8). Znaczące znaczenie dla aktywności postępowej ma współpraca jednostek sfery nauki z praktyką gospodarczą przy formułowaniu i realizacji przedsięwzięć najnowocześniejszych.

Nie mógł zostać pominięty problem marketingowego wsparcia procesów innowacyjnych, który w dotychczasowej literaturze zajmuje skromne miejsce. Wyróżnione zostało w książce marketingowe wsparcie jednostek sfery nauki (rozdział 9).

Prezentowany jest także w niniejszej pracy związek pomiędzy działalnością progresywną a wizerunkiem producenta (rozdział dziesiąty).

Aby działalność nowoczesna mogła się rozwijać i przynosić mocne efekty – muszą nią być zainteresowani równocześnie menedżerowie, pracownicy, jak i szeroko pojęta opinia społeczna. Grupy te muszą rozumieć, co to są innowacje i jak przebiegałby rozwój gospodarczy z ich pominięciem. Stąd też w pracy poruszony został problem świadomości innowacyjnej, oraz jej kształtowanie, co doprowadzić może do powstania społeczeństwa nowoczesnego. Świadomość progresywną traktujemy w niniejszej pracy jako ważne uwarunkowanie udanych procesów innowacyjnych (rozdział 11).

Pragniemy także podkreślić,niemało problemów zarządzania działalnością innowacyjną pozostaje w sferze hipotez, które mamy nadzieję można będzie udowodnić drogą uruchomienia badań nad tą problematyką – jest to zadanie z zasady dla zespołów pracowników naukowych wyższych szkół menedżerskich. Jeszcze w gestii tych uczelni znajduje się problematyka kształtowania świadomości innowacyjnej nie tylko pracowników i studentów tych uczelni, ale i upowszechnienia idei najnowocześniejszych szerszemu kręgowi odbiorców. Czynić to można poprzez angażowanie się w badania naukowe, publikowanie wyników tych badań, nauczanie studentów oraz przez bliższą współpracę z menedżerami zarządzającymi przedsiębiorstwami.

Wyższe uczelnie muszą prowadzić dynamiczniejszy dialog z jednostkami życia gospodarczego (z praktyczną działalnością) na rzecz zdynamizowania działalności innowacyjnej, aby budowa gospodarki opartej na wiedzy nie była wyłącznie hasłem.