Muszę się trzymać prawa... (E-book)

Studium zostało poświęcone funkcjonowaniu i przemianom tematu prawa w twórczości Juliusza Słowackiego. Autorka rekonstruuje zasób prawnego imaginarium poety, a także wskazuje, w jaki sposób zostało ono włączone w treść jego utworów literackich. Publikacja uwzględnia aspekty związane z życiem naukowym i zawodowym Juliusza Słowackiego. Ważną rolę w części analitycznej odgrywają filiacje pomiędzy kulturą prawną a sarmatyzmem, inspiracje obcymi tradycjami prawnymi (angielską, rosyjską i spartańską), a także analiza scen sądowych w dramatach. Ograniczanie znaczenia tematu prawa w biografii twórczej Juliusza Słowackiego wyłącznie do niezgodnego z aspiracjami kierunku wykształcenia, który – jak sądzili niektórzy przywołani w tej książce interpretatorzy – znalazł nieduże odzwierciedlenie w jego utworach, stanowi głębokie przeinaczenie. Prawo i kultura prawna uzupełniają oraz komponują się z innymi kluczowymi problemami podejmowanymi w dziele artystycznym Słowackiego: znaczeniem historii, przyszłością polityki, rozumieniem duchowości oraz odpowiedzialności moralnej. Źródłami jego twórczości, obok należycie już rozpoznanych inspiracji literackich, były także doświadczenia osobiste związane z odmiennościami europejskich systemów prawnych, a także zróżnicowane lektury prawnicze. Zaproponowane w książce komparatystyczne ujęcie prawa i literatury pozwoliło wyróżnić słabo dotychczas dostrzeżone konteksty interpretacyjne utworów poety i standardowe atrybuty używanego przez niego dyskursu prawnego: specyficzny język (łączący terminologię profesjonalną z leksyką literacką); styl integrujący elementy tradycji literackiej z specyficznymi dla epoki formami wypowiedzi o prawie; bogaty i najróżniejszy zasób motywów czy wreszcie unikalny sposób stylizacji bohaterów-prawników. Pojawiają się one już w twórczości młodzieńczej i towarzyszą Słowackiemu do ostatnich lat życia. Bardzo interesujące okazały się utwory, w których atrybuty te zyskały uzupełniające znaczenie po skonfrontowaniu ich z wrażliwością i estetyką romantyczną, jak stało się np. W przypadku lirycznego testamentu, czy również motywu procesu, wprowadzanego przez poetę do dramatów. Włączanie do utworów zagadnień prawnych wzbogacało świat przedstawiony, oddziałało na ich kompilację i determinowało podejmowane w nich zagadnienia etyczne. Wreszcie inspiracje ustrojem Polski przedrozbiorowej oraz francuskiej monarchii konstytucyjnej okazały się jednymi z kluczowych komponentów zaproponowanej poprzez Słowackiego genezyjskiej koncepcji historiozoficznej. Książka "„Muszę się trzymać prawa…". Kultura prawna w twórczości Juliusza Słowackiego" to ciekawa propozycja użycia anglosaskiej tradycji badawczej z kręgu law and literature do badań nad twórczością Juliusza Słowackiego. O wartości przedstawionych efektów badań świadczy równocześnie odsłonięty przez badaczkę kontekst biograficzny prawniczych zainteresowań Słowackiego,typowo przekonująco wykazana stała obecność, wręcz nadreprezentacja, tematów prawnych w jego twórczości. Kreśląc portret Słowackiego – twórcy zainteresowanego prawem i kulturą prawną, twórcy konsekwentnie wprowadzającego do swych utworów tematy, postaci czy struktury fabularne nawiązujące do tradycji prawnej – Autorka dopisuje ważną glosę do fundamentalnego rozpoznania Zofii Stefanowskiej, która w Słowackim dostrzegła figurę „postępowego inteligenta". (Z recenzji dr hab. Iwony Węgrzyn, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego) ********* "I Have to Obey the Law...". Legal Culture in Juliusz Słowacki’s Works The study is devoted to the functioning and changes in the subject of law in Juliusz Słowacki’s works. The author reconstructs poet’s law imaginarium and shows how it was incorporated into his literary work. The publication reflects on the issues concerning scientific and professional life of Juliusz Słowacki. The book carefully analyses the connections between legal culture and Sarmatism, the influences of other legal traditions (English, Russian and Spartan) and the court scenes in tragedies. ********* Dr Katarzyna Westermark (ORCID 0000-0001-6781-0276) – doktorka nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, absolwentka studiów prawniczych na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Pracuje w Zakładzie Literatury Romantyzmu w Instytucie Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki UW. Swoje zainteresowanie koncentruje wokół literatury pierwszej połowy XIX wieku, przede wszystkim twórczości Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego, i na wzajemnych relacjach prawa i literatury. Publikowała m.in. W „Przeglądzie Humanistycznym" i „Tekstualiach". Członkini redakcji „Prac Filologicznych. Literaturoznawstwo".