Dziennik niedokończony 1985-1988 - Tylko w Legimi możesz przeczytać ten tytuł przez 7 dni za darmo

Siergiej Kormilec był funkcjonariuszem radzieckiej policji politycznej KGB, który w latach 1979-1988 pracował pod przykrywką dyplomaty w Ambasadzie ZSRR w Warszawie. Od 1985 roku do wyjazdu z Polski trzy lata później prowadził tajny dziennik. Opisywał w nim wydarzenia, których był świadkiem, uzyskane dane i własne opinie o tym, co się wówczas działo w Polsce – równocześnie po stronie władzy, jak i w opozycji. Jest to bardzo atrakcyjne źródło, gdyż PRL z punktu widzenia władz w Moskwie odgrywała rolę laboratorium przemian ustroju komunistycznego w kierunku ograniczenia centralizmu i dominacji państwa nad gospodarką i życiem społeczno-politycznym. Korespondowało to z hasłem „pierestrojki", które rzucił nowy sekretarz generalny KPZR Michaił Gorbaczow. Cykl powolnej demokratyzacji w Polsce rządzonej poprzez gen. Wojciecha Jaruzelskiego był pod szczególnym nadzorem KGB.

Kormilca nad wyraz interesowali prominentni działacze PZPR (w dzienniku wynajdziemy charakterystyki Mieczysława F. Rakowskiego, Czesława Kiszczaka czy Stefana Olszowskiego), zwłaszcza w kontekście walki skrzydeł dogmatycznego i liberalnego o przywództwo w partii, nieśmiałe reformy gospodarcze, anty systemowe działania opozycji. Wracał on także do wydarzeń z przeszłości, np. Kryzysów politycznych w 1968 i 1970 r. Czy afer „Zalew" i „Żelazo" w służbach specjalnych PRL. Nie stronił również od plotek o życiu prywatnym polskich prominentów. Niestety, w dzienniku nie odnajdziemy zapisów z bezprecedensowego w historii Polski 1989 roku, gdyż Kormilec został wcześniej przeniesiony na placówkę do czeskiej Pragi.

Dziennik pozyskała z Rosji, przetłumaczyła i opracowała dr Anna Sobór-Świderska, historyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego. W znacznym wstępie opisała losy autora, mechanizmy zależności Polski Ludowej od ZSRR oraz rolę, jaką nad Wisłą odgrywały radzieckie służby specjalne.