Od metafory do urojenia. Próba patografii Tadeusza Peipera

Od metafory do urojenia to pierwsze obszerne opracowanie twórczości Tadeusza Peipera uwzględniające chorobę psychiczną "papieża awangardy". W centrum zainteresowania próby patografii programotwórcy polskiego konstruktywizmu znajdują się jego późne, postawangardowe teksty autotematyczne, w większości ogłaszane pośmiertnie z rękopisów i ujawniające znamiona schizofrenii.

Formą rozwijaną poprzez Peipera pod wpływem choroby staje się oryginalna postać autobiografii tranzytywnej, ustanawiającej w dziejach innych osób autoportret pisarza. Kolejne teksty o Krzysztofie Kolumbie, Lopem de Vega, Gabrieli Zapolskiej i Marylin Monroe pokazują grę odsłonięcia/zakrycia wizerunku własnego pod maskami wybitnych postaci.

Rozprawa uwzględnia kontekst badań nad szaleństwem w europejskiej literaturze XIX i XX wieku, łączy inspiracje Jaspersowskiej analizy patograficznej z archeologią milczenia, tworzoną przez Michela Foucaulta do rekonstruowania szaleństwa przejawiającego się na marginesach cywilizacji Zachodu.

Takie ujęcie twórczości Peipera zespaja refleksję literaturoznawczą i kulturowe studium psychozy, co zezwala na uchwycenie znaczącej ambiwalencji cyklu modernizacji, projektującej - za cenę bezpieczeństwa ontologicznego jednostki - produktywnie funkcjonujący mechanizm społeczeństwa masowego.