Nad dolną wisłą. 1920 r

Część I Waldemar Rezmer Działania wojenne nad dolną Wisłą w sierpniu 1920 r. Studium taktyczne i operacyjne Część II Zygmunt Bohusz-Szyszko Działania wojenne nad dolną Wisłą w 1920 r. Z atlasem Opracowanie i redakcja naukowa Waldemar Rezmer Walki nad dolną Wisłą stanowią ważny fragment bitwy warszawskiej stoczonej w połowie sierpnia 1920 r.

Można je określić ze strony polskiej jako osłonę północnego skrzydła sił głównych walczących na froncie Dęblin–Warszawa–Modlin, a ze strony sowieckiej jako dążenie do wykonania głębokiego obejścia Warszawy, podobnego w ogólnym zarysie do manewru carskiego marszałka Paskiewicza w 1831 r.

Skuteczna obrona przepraw poprzez Wisłę koło Nieszawy we Włocławku i Płocku uniemożliwiła przejście na zachodni brzeg rzeki sowieckiej 4 Armii, której najgroźniejszą siłą ofensywną był III Korpus Kawalerii komkora Gaja.

Z tego również względu Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu postanowiło dokonać edycji studium Zygmunta Bohusza-Szyszki zatytułowanego Działania wojenne nad dolną Wisłą w 1920 r.,które pierwszy razwydano w Warszawie w 1931 r.

Dzieło to stanowiło XI tom serii edytorskiej – Studia Taktyczne z Historii Wojny Polskiej 1918–1921 – firmowanej poprzez Wojskowe Biuro Historyczne. Autorami prac tej serii były osoby kompetentne i utalentowane pisarsko, na ogół oficerowie Wojska Polskiego.

Posiadali oni dużą wiedzę zdobytą w szkołach i akademiach wojskowych oraz doświadczenie poręczne uzyskane na stanowiskach dowódczych i sztabowych w najróżniejszych armiach i formacjach zbrojnych w okresie I wojny światowej, a później w Wojsku Polskim, podczas wojen o niepodległość i granice w latach 1918–1921.

Do tego grona bez dwóch zdań należał Zygmunt Bohusz-Szyszko uczestnik walk nad Wisłą w sierpniu 1920 r. Jego dzieło stanowi II część książki. Od chwili ukazania się studium ówczesnego ppłk. Dypl. Zygmunta Bohusza-Szyszki minęło już przeszło 90 lat.

W tym czasie wyraźnie poszerzyła się baza źródłowa, a także pojawiło niemało wartościowych opracowań naukowych. Uwzględniając świeże źródła – sowieckie (rosyjskie) i polskie – oraz pokaźnie powiększoną literaturę przedmiotu – powstało świeże opracowanie działań nad dolną Wisłą, którego autorem jest prof.

dr hab. Waldemar Rezmer. Ma ono także postać studiów – w niektórych fragmentach studiów operacyjnych, w obszerniejszej jednak części – studiów taktycznych. Opracowanie to wytwarza I część dzieła zatytułowanego Nad dolną Wisłą.

1920 r.