Scena - między słowem a obrazem (Universitas)

Wprowadzone przez Autorkę kategorie pozwalają na nowo zobaczyć standardowe dla twórczości Słowackiego, a nieprzystępne do opisania napięcia wewnętrzne. W książce Magdy Nabiałek przemiany ujęto w języku poetologicznym, a nie w języku teorii sztuki romantycznej. Zmiany w sposobie postrzegania świata poprzez twórcę Fantazego polegają na modyfikacji techniki budowy „kadru”, a co z tego wynika – przebudowie pozycji odbiorcy. Zmiana taka może wspomagać (tak upragnioną przez poetę) transfigurację czytelnika, przeprowadzonego – poprzez „patrzenie” i „widzenie” – do „rozumienia”. Do szczególnych osiągnięć zaliczyłabym analizę Kordiana i Balladyny. Dopiero ta dość złożona sugestia poetologiczna jest w stanie opisać zmienność perspektyw i możliwości widzenia świata ukazaną w tych dramatach, z którą niezupełnie radzą sobie kategorie ironii, fantastyczności, iluzji i deziluzji czy cudowności.

dr hab. Magdalena Saganiak, prof. UKSW

Historia humanistyki to nie tylko linia zwrotów, ale także nieprzerwanych powrotów. Jednym z nich jest propozycja Magdy Nabiałek, która na nowo próbuje postawić pytania o szczególny status dramatu i związaną z nim poetykę utworów scenicznych. Swoje rozważania sytuuje zaś w nadal aktualnej dla humanistyki opozycji słowa i obrazu, której potencjału badawczego zdaje się dramatologia nie wykorzystała do dziś.

Koncentrując swoją uwagę na problematyce związanej ze zmiennością perspektyw, a także sposobami widzenia świata ukazanymi w dramatach Juliusza Słowackiego, autorka generuje własną propozycję lektury tekstów autora Kordiana. Analiza wielopłaszczyznowej struktury utworów Słowackiego pozwala jej na odtworzenie architektoniczno-przestrzennej konstrukcji dzieła. Pojęcia sceniczności, kadru, ramy służą tutaj do wyznaczonia wewnętrznych napięć w strukturze dramatu i kryjącego się za nimi potencjału semantycznego. Dzięki temu zaprezentowana analiza zyskuje charakter propozycji teoretycznej wykraczającej poza twórczość jednego autora.