Po zaborach po wojnie po prl tom 3 (Universitas)

kolekcja wydawnicza CENTRUM BADAŃ DYSKURSÓW POSTZALEŻNOŚCIOWYCH. Tom 3 W trzeciej edycji rozważań poświęconych polskiemu dyskursowi postzależnościowemu, której podsumowaniem jest niniejszy tom, przyglądaliśmy się jego diachronii, dialektyce i dynamice.

Diachronii – gdyż pragnęliśmy wydobyć i opisać historyczne zmienności i ciągłości PDP; dialektyce gdyż PDP jawi się nam jako nieustanny ruch między tożsamością „zależną" i wyemancypowaną; dynamice – gdyż głęboko ugruntowany w naszej kulturze PDP sięga swym oddziaływaniem nie tylko w jej teraźniejszość,jeszcze modeluje przyszłość.

Te trzy dominanty zadecydowały o przyjęciu porządku chronologicznego w układzie zgromadzonych w naszej książce tekstów. Formuła „(p)o zaborach, (p)o wojnie, (p)o PRL", z owym inkluzywnym i dwuznacznym zapisem przyimka, ma zarazem wskazywać, że pisząc o każdym „po", nie sposób nie pisać „o" – czyli o źródłowych, historycznych uwarunkowaniach każdej polskiej zależności.

Skonstruowane przy pomocy tej formuły kontinuum zależnościowe pozwala przy tym uwydatnić fakt, że w naszych studiach nie chodzi wyłącznie – jak to niekiedy bywa odbierane – o postsowiecki i postkomunistyczny rozmiar stanu polskiej świadomości zbiorowej i kultury, ale że na stan ten składały się i nadal składają również inne doświadczenia zależności i podporządkowania, zwłaszcza te związane z rozbiorami, i których nad wyraz dramatyczny akcent w wieku XX przypadł na II wojnę światową.

Porządek chronologiczny nie jest zresztą tożsamy z perspektywą linearną, gdyż problematyka postzależnościowa ma to do siebie, że poszczególne epizody historyczne i doświadczenia zbiorowe nieprzerwanie się w jej obrębie splatają, wzajem oświetlają i determinują, stąd konieczność retrospektywnych powrotów, porównań i interpretacji.