Pakiet historia persji. tomy 1-3 (Dialog)

1) Historia Persji - Tom I - Od czasów najdawniejszych do najazdu Arabów Persja, aktualnie Iran, odgrywała w odległej przeszłości ważną rolę w dziejach Azji Środkowej i Zachodniej, a także w basenie Morza Śródziemnego.

Po pokonaniu Syrii i Babilonii, rywalizując przez stulecia z Grecją, Rzymem i Bizancjum, kraj ten zdobył trwałą pozycję w geopolitycznych układach tej części świata. Wielowiekowa historia Persji to okresy świetności i chwały, lecz także czasy mroku i upadku.

Pierwszy tom obejmuje okres od czasów przedaryjskich do najazdu Arabów w VII wieku. Książka kładzie nacisk na historię polityczną, ale uwzględnia dodatkowo znaczenie religii i spraw gospodarczych. W aneksie do książki zawarto tłumaczenie i historyczno-filologiczny komentarz perskich inskrypcji klinowych dotyczących dziejów Persji tego okresu.

2) Historia Persji - Tom II - Od najazdu arabskiego do końca XV wieku Drugi tom Historii Persji obejmuje okres od najazdu Arabów, który zakończył się w połowie VII w. N. E. Obaleniem dynastii Sasanidów i uszkodzeniem państwa perskiego, aż do końca XV w., gdy Safawidzi, sturczony ród pochodzenia kurdyjskiego, założył nową dynastię i odbudował państwo perskie w jego dzisiejszych granicach.

Utraciwszy niezależność w VII wieku, Irańczycy po kilkudziesięciu latach kalifackiej okupacji przystąpili do systematycznej odbudowy utraconej niepodległości czyniąc to metodycznie i posuwając się krok po kroku w stronę wytyczonego celu.

Wyzwalając się spod obcej dominacji, utworzyli na terenie dawnej Persji niezależne od kalifatu państwa irańskie, które nie nawiązywały do dawnej, przedmuzułmańskiej tradycji, lecz godziły się z nowym, dzisiaj muzułmańskim ładem.

cykl ten, rozciągnięty w czasie, który był w swojej istocie bardzo złożonym wydarzeniem w dziejach Persji, o ogromnym znaczeniu politycznym i kulturowym, jest głównym tematem prezentowanej pozycji. 3) Historia Persji - Tom III - Od Safawidów do II wojny światowej (XVI - poł.

XX w.) Trzeci tom „Historii Persji" obejmuje okres od pojawienia się na scenie politycznej w XIV w. Tureckiego rodu Safawidów, przywódców szyickiego zakonu Kyzyłbaszy, później założycieli dynastii, która w XVI w.

odbudowała, po kilku stuleciach państwowego i dzielnicowego rozbicia, państwo perskie w jego dzisiejszych granicach. Persja, jako nowo powstałe państwo, dzięki politycznym talentom pierwszych Safawidów w ciągu kilku dekad ugruntowała swoją pozycję i stała się, po przeprowadzeniu na przełomie XVI i XVII w.

szeregu reform w administracji i przebudowie perskiego społeczeństwa, na tyle silnym państwem, iż mogła stanąć w szranki z Turcją Osmańską i Rosją jako ich równorzędny partner. Oba te stulecia to złoty okres w dziejach Persji, lecz na przełomie XVII i XVIII w.

następuje polityczne i gospodarcze załamanie, tak iż w XVIII w. Państwu grozi rozbiór pomiędzy Rosję, Turcję i najeźdźców z Afganistanu. I chociaż do tego nie doszło, Persja nie odzyskała już dawnej świetności.

W XIX stuleciu kraj staje się obiektem infiltracji zachodniego kapitału. Głównymi konkurentami były Rosja i znaczna Brytania. Tylko rywalizacji tych potęg o wpływy Persja zawdzięcza, iż jako jeden z niewielu krajów azjatyckich zachowała niepodległość.

W okresie pomiędzy dwoma wojnami światowymi Persja modernizowała się pod rządami Rezy Szaha. Cykl ten zahamowała II wojna światowa i okupacja poprzez wojska alianckie i radzieckie. Tom zamykają wydarzenia z tego właśnie okresu.

Bogdan Składanek jest profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego, wykładowcą historii Iranu na Wydziale Orientalistycznym UW, autorem wielu publikacji na temat przeciętniewiecznej Persji.