W walce z życiem

„W walce z życiem” to utwór autorstwa Bolesława Prusa, jednego z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej literatury pozytywizmu i współtwórcy realizmu.

“Pan Adam był magnatem z magnatów, ale takich,nawet zwierzętom w ich psiarniach i stajniach działo się nierównie lepiej niż innemu człowiekowi na świecie. Z baszty pałacu nie objąłeś okiem przestrzeni zasianej ich walącemi się coprawda wioskami, nie policzyłeś też pługów, które orały ich wyjałowione pola, aniś wypatrzył końca puszczy, hodowanej poto jedynie, by mnożył się w niej gruby zwierz ku uciesze jaśnie mężczyzny i jego łaskawych sąsiadów.

I było tej puszczy, tych obszarów i wiosek zgórą poprzez kilka wieków. Wkońcu jednak, gdy tęgość rodu osłabła, — Żydki, koloniści, dorobkiewicze i im podobne robactwo poczęło toczyć posiadajątek. Wszyscy oni kłaniali się do samej ziemi, pieniądze znosili z ochotą, lecz każdy za to coś z dziedzictwa urywał. Ten wziął ogłodzoną wioskę, inny — zamulony staw, trzeci rozwaloną gorzelnią, czwarty kawałek lasu, aż wreszcie, za czasów ojca mężczyzny Adama, wykłaniali i wyskubali prawie cały majątek.”