Wykonanie, niewykonanie i nienależyte wykonanie zobowiązania podatkowego (Wolters Kluwer Polska SA)

Tytuł Wykonanie, niewykonanie i nienależyte wykonanie zobowiązania podatkowego Autor Maciej Ślifirczyk Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-8124-883-9 linia Monografie. Biblioteka Przeglądu Podatkowego Rok wydania 2018 liczba stron 548 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów.................................................................................. 15

Wstęp................................................................................................... 21

Rozdział I. Zagadnienia ogólne dotyczące wykonania zobowiązania podatkowego................................... 29

1. Wykonanie zobowiązania podatkowego a stosunek zobowiązania podatkowego........................ 29

1.1. Stosunek prawny i jego podstawowe rodzaje................ 29

1.2. Zobowiązanie podatkowe jako komponent długu w stosunku zobowiązania podatkowego........................ 32

1.3. Element świadczenia w stosunku zobowiązania podatkowego.................................................. 35

1.4. Spełnienie świadczenia podatkowego a wykonanie zobowiązania podatkowego. Pojęcie wykonania zobowiązania podatkowego............................................. 39

1.5. Wykonanie zobowiązania podatkowego a wygaśnięcie zobowiązania podatkowego.................... 41

1.6. Wykonanie zobowiązania podatkowego a zapłata podatku............................................................... 43

1.7. Wykonanie zobowiązania podatkowego a instytucja zaliczki, raty i przedpłaty................................... 46

2. Oczekiwania formalne co do prawnej regulacji wykonania zobowiązania podatkowego..................... 52

3. Zasady dotyczące wykonania zobowiązania podatkowego.......................................................... 55

3.1. Uwagi ogólne...................................................................... 55

3.2. Zasada wygasania zobowiązania podatkowego w sposób skuteczny............................................ 62

3.3. Zasada pieniężnego charakteru świadczenia podatkowego.................................................. 63

3.4. Zasada dobrowolnego wykonania zobowiązania podatkowego...................................................... 68

3.5. Zasada terminowego wykonania zobowiązania podatkowego...................................... 74

3.6. Zasada maksymalnie szerokiego katalogu sposobów wykonania zobowiązania podatkowego i zasada preferowania sposobów wykonania zobowiązania podatkowego wytwarzających najmniejsze koszty globalne.................... 79

3.7. Zasada preferowania kompensacyjnych sposobów wykonania zobowiązania podatkowego........................ 83

3.8. Zasada ponoszenia odpowiedzialności za wykonanie zobowiązania podatkowego............................. 85

4. Pojęcie niewykonania i nienależytego wykonania zobowiązania podatkowego...................................... 87

4.1. Potrzeba wyodrębnienia pojęcia nienależytego wykonania zobowiązania podatkowego........................ 87

4.2. Niewykonanie a nienależyte wykonanie zobowiązania podatkowego............................................. 91

4.3. Problem niemożliwości spełnienia świadczenia podatkowego............................................. 95

Rozdział II. Ewolucja prawnej regulacji wykonania, niewykonania i nienależytego wykonania zobowiązania

podatkowego....................................................... 101

1. Wprowadzenie.......................................................................... 101

2. Okres międzywojenny............................................................. 102

3. Okres II wojny światowej – wzmianka.................................. 143

4. Okres powojenny...................................................................... 145

Rozdział III. Ogólne regulacje dotyczące wykonania zobowiązania podatkowego................................ 169

1. Wymagania ogólne precyzujące poprawny sposób wykonania zobowiązania podatkowego........................ 169

1.1. Kryteria konstytutywne i uzupełniające...................... 169

1.2. Recypient świadczenia podatkowego............................. 171

1.3. Wysokość świadczenia podatkowego............................. 173

1.4. Termin spełnienia świadczenia podatkowego.............. 174

1.5. Miejsce spełnienia świadczenia podatkowego.............. 179

1.6. Modyfikacja elementu długu po powstaniu stosunku zobowiązania podatkowego............................ 181

2. Aspekty proceduralne wykonania zobowiązania podatkowego................................................ 196

2.1. Wykonanie zobowiązania podatkowego jako rezultat i przedmiot zastosowania określonej procedury.... 196

2.2. Procedury wspomagające wykonanie zobowiązania podatkowego............................................... 197

2.2.1. Instytucja zaliczenia wpłaty.................................. 197

2.2.2. Pozostałe procedury............................................... 205

Rozdział IV. Zapłata i zużycie podatku.................................................................. 211

1. Zapłata podatku........................................................................ 211

1.1. Znaczenie i istota zapłaty podatku................................. 211

1.2. Prawna kompozycja zapłaty podatku............................. 213

1.3. Przedmiot zapłaty podatku.............................................. 222

2. Szczególne formy zapłaty podatku........................................ 242

2.1. Zapłata podatku a przymusowa realizacja zobowiązania podatkowego przez wierzyciela podatkowego................ 242

2.2. Zaliczenie środków przyjętych jako zabezpieczenie na poczet zobowiązania podatkowego........................... 244

2.3. Zapłata podatku z wykorzystaniem urządzeń inkasujących..................................................... 247

2.4. Zapłata podatku z użyciem znaków skarbowych.......................................................... 249

2.5. Zapłata podatku papierami wartościowymi................. 259

3. Zużycie podatku........................................................................... 265

Rozdział V. Zapłata i zużycie podatku przy udziale innych podmiotów niż podatnik albo pierwotny wierzyciel

podatkowy.................... 273

1. Uwagi wprowadzające............................................................. 273

2. Ogólne zagadnienia związane z dopuszczalnością wykonania zobowiązania podatkowego poprzez podmioty inne niżeli podatnik..................................................................... 275

3. Przejęcie prawa do pobierania podatku od pierwotnego wierzyciela podatkowego................. 280

4. Przejęcie długu od pierwotnego dłużnika podatkowego... 285

5. Wykonanie zobowiązania podatkowego poprzez zastępcę bezpośredniego, posłańca, osoby działające w charakterze organów podatnika albo organów podatkowych............................................................................. 286

5.1. Wykonanie zobowiązania podatkowego poprzez przedstawiciela ustawowego.................................. 286

5.2. Wykonanie zobowiązania podatkowego poprzez pełnomocnika.......................................................... 288

5.3. Wykonanie zobowiązania podatkowego poprzez posłańca.................................................................... 291

5.4. Wykonanie zobowiązania podatkowego poprzez osoby działające w charakterze organów podatnika............... 292

5.5. Wykonanie zobowiązania podatkowego przy udziale osób działających w charakterze organów

administracji...................................................... 293

6. Wykonanie zobowiązania podatkowego przez podmioty, które działają we własnym imieniu i na rachunek stron stosunku zobowiązania podatkowego (zastępstwo pośrednie)............................................................. 294

6.1. Uwagi ogólne...................................................................... 294

6.2. Delegowany zużycie podatku............................................. 295

6.3. Wykonanie zobowiązania podatkowego z udziałem przedstawiciela podatkowego.......................................... 301

6.4. Wykonanie zobowiązania podatkowego zamiast podatnika poprzez podmioty potencjalnie odpowiedzialne podatkowo, przez członków rodziny podatnika i przez inne podmioty............................. 302

7. Wykonanie zobowiązania podatkowego z udziałem podmiotów wykonujących usługi płatnicze na rzecz stron stosunku zobowiązania podatkowego................................... 312

Rozdział VI. Pozostałe sposoby wykonania zobowiązania podatkowego................... 341

1. Kompensacyjne sposoby wykonania zobowiązania podatkowego................................................... 341

1.1. Uwagi ogólne...................................................................... 341

1.2. Potrącenie prawnopodatkowe......................................... 354

1.3. Zaliczenie nadpłaty podatku........................................... 361

1.4. Zaliczenie zwrotu podatku.............................................. 369

2. Wykonanie zobowiązania podatkowego poprzez spełnienie świadczenia niepieniężnego.................. 372

2.1. Uwagi ogólne...................................................................... 372

2.2. Budowa prawna wykonania zobowiązania podatkowego poprzez przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na podstawie art. 66 o.p....................................... 380

2.3. Inne przypadki wykonania zobowiązania podatkowego w związku z przeniesieniem praw posiadajątkowych............... 392

Rozdział VII. Nienależyte wykonanie zobowiązania podatkowego ze względu na czas spełnienia świadczenia podatkowego........ 397

1. Świadczenie podatkowe przed terminem płatności............ 397

2. Świadczenie podatkowe po terminie płatności.................... 400

2.1. Pojęcie zaległości podatkowej.......................................... 400

2.2. Konsekwencje wystąpienia zaległości podatkowej – zagadnienia ogólne..................................... 408

2.3. Odsetki od zaległości podatkowych............................... 412

2.3.1. Zagadnienia pojęciowe........................................... 412

2.3.2. Geneza instytucji odsetek od zaległości podatkowych........................................................... 414

2.3.3. Funkcje instytucji odsetek od zaległości podatkowych........................................................... 417

2.3.4. Kompozycja prawna odsetek od zaległości podatkowych........................................................... 421

2.3.5. Stawka odsetek od zaległości podatkowych....... 427

2.3.6. Okres naliczania odsetek od zaległości podatkowych........................................................... 440

2.3.7. Podstawa naliczania odsetek od zaległości podatkowych........................................................... 457

Rozdział VIII. Pozostałe przypadki nienależytego wykonania zobowiązania podatkowego.................... 461

1. Nienależyte wykonanie zobowiązania podatkowego ze względów podmiotowych.............................. 461

1.1. Nienależyte wykonanie zobowiązania podatkowego ze względu na podmiot wykonujący świadczenie

podatkowe........................................................................... 461

1.2. Problem nienależytego wykonania zobowiązania podatkowego ze względu na podmiot uzyskujący świadczenie podatkowe.................................................... 465

2. Nienależyte wykonanie zobowiązania podatkowego ze względu na miejsce spełnienia świadczenia.................... 469

2.1. Nieprawidłowości co do parametry organu podatkowego reprezentującego wierzyciela podatkowego................ 469

2.2. Nieprawidłowości co do rachunku płatniczego organu podatkowego reprezentującego wierzyciela

podatkowego...................................................................... 474

2.3. Pominięcie obligatoryjnego pośrednika przy wykonaniu świadczenia podatkowego.................. 475

3. Nienależyte wykonanie zobowiązania podatkowego ze względu na sposób albo przedmiot świadczenia............... 480

4. Nienależyte wykonanie zobowiązania podatkowego związane z udziałem podmiotów świadczących usługi

płatnicze......................................................................... 496

5. Nienależyte wykonanie zobowiązania podatkowego związane z nieprawidłowościami w zakresie poboru podatku przez płatnika............................................................ 499

6. Nieprawidłowości wymiaru i rozstrzygnięć dotyczących wykonania zobowiązania podatkowego............................... 501

6.1. Zmiana wymiaru zobowiązania podatkowego a poprawnieść wykonania zobowiązania podatkowego.................. 501

6.2. Wadliwość rozstrzygnięć konstytuujących, warunkujących albo stwierdzających wykonanie zobowiązania

podatkowego............................................. 506

Zakończenie....................................................................................... 513

Bibliografia......................................................................................... 533