Od wolbromia do tel awiwu

Przed II wojną światową Polska była państwem wielokulturowym i wielowyznaniowym. Żydzi stanowili około 10 procent społeczeństwa, lecz w wielu miastach, jak Łódź, Drohobycz, Czeladź, Sosnowiec czy Będzin było ich istotnie więcej. Holocaust zgładził ponad trzy miliony, inni wyemigrowali – przed, w trakcie lub po wojnie, nad wyraz w 1968 roku, na skutek antysyjonistycznej nagonki ówczesnych władz. Wśród tych ostatnich znajdował się jeszcze Gerszon Majteles, który jednocześnie był Żydem i polskim patriotą (ur. W Polsce w 1912 roku, zm. W Izraelu w 2010 roku). W wieku siedemdziesięciu lat, by ocalić od zapomnienia świat, który bezpowrotnie przeminął, zaczął spisywać wspomnienia. Opowiedział w nich o dzieciństwie i młodości spędzonych w minimalnym miasteczku Wolbrom, judaistycznych obrzędach i zwyczajach, licznej rodzinie i przyjaciołach. Typowo zaś przedstawił światopogląd i doświadczenia typowe dla jego środowiska i pokolenia – od zwątpienia w prawdy nauczane w bożnicy, poprzez fascynację syjonizmem, a potem komunizmem, trudne lata życia w Związku Radzieckim i służby w Armii Czerwonej, aż po rozczarowanie systemem tego kraju i gorzkie przyjęcie w rodzinnym miasteczku po zakończeniu wojennej zawieruchy.