System prawnofinansowy unii europejskiej

Tytuł System prawnofinansowy Unii Europejskiej Autorzy Małgorzata Wróblewska, Anna Dobaczewska, Dorota Maśniak, Anna Jurkowska-Zeidler, Damian Cyman, Andrzej Drwiłło, Rafał Mroczkowski, Tomasz Sowiński, Przemysław Panfil, Edward Juchniewicz, Anna Reiwer-Kaliszewska, Małgorzata Stwoł Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-8107-391-2 seria ZAGADNIENIA PRAWNE Rok wydania 2017 ilość stron 484 Format pdf Spis treści WYKAZ SKRÓTÓW |11

WSTĘP |15

ROZDZIAŁ I
PODSTAWOWE ZAGADNIENIA UNIJNEGO SYSTEMU PRAWNEGO I FINANSOWEGO |17
1. Uwagi ogólne |17
2. Unijne regulacje prawne |20
3. Prawo pierwotne i prawo stanowione |22
4. Instytucje i organy Unii Europejskiej |25
5. Podstawowe zasady unijnego porządku prawnego |29
6. Podstawowe zagadnienia unijnego systemu prawnofinansowego |31

ROZDZIAŁ II
PRAWO WALUTOWE UNII EUROPEJSKIEJ |34
1. Pojęcie i zakres prawa walutowego Unii Europejskiej |34
2. Etapy rozwoju prawa walutowego Unii Europejskiej |43
3. Regulacje prawa walutowego Unii Europejskiej |50

ROZDZIAŁ III
INSTYTUCJE FINANSOWE UNII EUROPEJSKIEJ |51
1. Europejski Bank Centralny, Europejski System Banków Centralnych i Eurosystem |51
1.1. Struktura i kompetencje organów Europejskiego Banku Centralnego |51
1.2. Cele i zadania Europejskiego Banku Centralnego i Europejskiego Systemu Banków Centralnych |56
2. Europejski Bank Inwestycyjny |61
2.1. Podstawy prawne działania i struktura wewnętrzna Europejskiego Banku Inwestycyjnego |61
2.2. Zakres działalności Europejskiego Banku Inwestycyjnego na terytorium Unii Europejskiej |62
2.3. Działalność Europejskiego Banku Inwestycyjnego poza terytorium Unii Europejskiej |65
3. Europejski Fundusz Inwestycyjny |66
3.1. Podstawy prawne działania i struktura wewnętrzna Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego |66
3.2. Zadania i zakres działalności Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego |67
4. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju |68
4.1. Podstawy prawne i struktura organizacyjna Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju |68
4.2. Cele i zadania Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju |70

ROZDZIAŁ IV
BUDŻET OGÓLNY UNII EUROPEJSKIEJ JAKO NARZĘDZIE INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ |73
1. Rys historyczny |73
2. Dochody i wydatki budżetu ogólnego |80
3. Charakter prawny budżetu ogólnego |83
4. Budżet ogólny jako determinant rozwoju rynku wewnętrznego |86

ROZDZIAŁ V
STABILNOŚĆ FISKALNA PAŃSTW UNII EUROPEJSKIEJ |98
1. Stabilność fiskalna a proces integracji walutowej |98
1.1. Istota stabilności fiskalnej |98
1.2. Trafne obszary walutowe |103
1.3. Przyczyny ochrony stabilności fiskalnej w Unii Europejskiej |106
2. Reguły polityki fiskalnej jako składnik budowy stabilności fiskalnej |108
2.1. Istota reguł polityki fiskalnej |108
2.2. Prawne podstawy koordynacji polityk fiskalnych |111
2.3. Wartości odniesienia |117
2.4. Średniookresowy cel budżetowy |119
2.5. Europejski Semestr i wspólny harmonogram budżetowy |121
2.6. Mechanizm wczesnego ostrzegania |123
2.7. Procedura nadmiernego deficytu |125
3. Mechanizmy przywracania stabilności fiskalnej |131
3.1. Pożyczkodawcy ostatniej instancji |131
3.2. Restrukturyzacja zadłużenia |137
3.3. Monetarne finansowanie zadłużenia |140

ROZDZIAŁ VI
FINANSOWANIE POLITYKI REGIONALNEJ UNII EUROPEJSKIEJ |145
1. Zagadnienia ogólne |145
2. Ewolucja pojęcia „region” |148
3. Definicja pojęcia „region” |150
4. Zarys polityki regionalnej Unii Europejskiej |155
4.1. Kształtowanie się regionów w Europie |155
4.2. Traktat rzymski |156
4.3. Zestaw Delorsa |158
4.4. Reforma polityki regionalnej – Traktat z Maastricht |159
5. Zasady finansowania zadań polityki regionalnej Unii Europejskiej |161
5.1. Wizja nowej zjednoczonej Europy Regionów. Agenda 2000 |161
5.2. Strategia lizbońska |163
5.3. Europa 2020 |164
6. Zadania i cele polityki spójności Unii Europejskiej |167
7. Fundusze strukturalne i Fundusz Spójności |169
7.1. Uwagi ogólne |169
7.2. Struktura i zasady działania Funduszy Europejskich |171
7.3. Fundusze strukturalne |171
7.3.1. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego |171
7.3.2. Europejski Fundusz Społeczny |174
7.3.3. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich |175
7.3.4. Europejski Fundusz Morski i Rybacki |177
7.4. Fundusz Spójności |178
7.4.1. Wstępna charakterystyka |178
7.4.2. Priorytety polityki spójności |179
7.5. Pozostałe fundusze i instrumenty finansowe |181
7.5.1. Fundusz Solidarności Unii Europejskiej |181
7.5.2. Instrument Pomocy Przedakcesyjnej |181
7.5.3. Program pomocy dla społeczności Turków cypryjskich |182
7.6. Specjalne instrumenty wsparcia |182
ROZDZIAŁ VII
PRAWO PODATKOWE UNII EUROPEJSKIEJ |185
1. Podatki i prawo podatkowe w traktatach Unii Europejskiej |185
2. Podatki i prawo podatkowe w świetle negatywnej integracji |193
3. Podatki pośrednie |197
3.1. Podatek od wartości dodanej (VAT) |197
3.2. Podatek akcyzowy |203
4. Podatki bezpośrednie |205
5. Wzajemna pomoc administracyjna i wymiana informacji w sprawach podatkowych i przeciwdziałania unikaniu i uchylaniu się od opodatkowania |209

ROZDZIAŁ VIII
RYNEK BANKOWY UNII EUROPEJSKIEJ |220
1. Ramy regulacyjne działalności bankowej w Unii Europejskiej |220
1.1. Podejmowanie i prowadzenie działalności bankowej. Oczekiwania ostrożnościowe |225
1.2. Restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja banków| -228
1.3. Gwarantowanie depozytów bankowych |231
2. Architektura instytucjonalna nadzoru bankowego |234
2.1. Europejski System Nadzoru Finansowego |234
2.2. Nadzór mikroostrożnościowy |238
2.3. Nadzór makroostrożnościowy |240
3. Unia bankowa |249
3.1. Ramy instytucjonalne służące stabilności finansowej |249
3.2. Jednorodny mechanizm nadzorczy |253
3.3. Jednorodny mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji |260
3.4. Europejski system gwarantowania depozytów |264

ROZDZIAŁ IX
RYNEK KAPITAŁOWY UNII EUROPEJSKIEJ |267
1. Postępowość rynku kapitałowego a stabilność i bezpieczeństwo systemu finansowego |267
2. Europejska unia rynków kapitałowych |276
3. Instytucje i usługi na rynkach kapitałowych Unii Europejskiej |281

ROZDZIAŁ X
RYNEK UBEZPIECZEŃ UNII EUROPEJSKIEJ |298
1. Ochrona wypłacalności ubezpieczycieli |298
1.1. Solvency II jako nowa idea nadzoru ubezpieczeniowego |298
1.2. Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych jako unijny organ nadzoru ubezpieczeniowego |302
1.2.1. Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych – strategia |302
1.2.2. Wytyczne Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych jako narzędzie nadzoru ubezpieczeniowego |303
1.3. Ubezpieczeniowy system gwarancyjny |304
1.4. Ubezpieczeniowe grupy |306
2. Ubezpieczyciel na rynku bankowym i kapitałowym |308
3. Transgraniczny system ochrony ofiar wypadków drogowych |313
3.1. Podsystemy bezpieczeństwa ruchu drogowego i finansowania kosztów wypadków drogowych ex post |313
3.2. Ogniwa transgranicznego systemu ochrony ofiar wypadków drogowych |316
3.3. Produktywność transgranicznego systemu ochrony ofiar wypadków drogowych – kryteria ustalania wysokości świadczeń odszkodowawczych w państwach członkowskich |319

ROZDZIAŁ XI
RYNEK USŁUG PŁATNICZYCH UNII EUROPEJSKIEJ |326
1. Usługi płatnicze |326
1.1. Znaczenie rynku usług płatniczych |326
1.2. Pojęcie płatności |327
1.3. System płatności |328
1.4. Pojęcie instrumentu płatniczego |329
1.5. Geneza regulacji rynku usług płatniczych |331
1.6. Usługi płatnicze |334
1.6.1. Uwagi ogólne |334
1.6.2. Prowadzenie rachunku płatniczego |335
1.6.3. Polecenie zapłaty |336
1.6.4. Wykonywanie transakcji przy użyciu karty płatniczej |337
1.6.5. Przekaz pieniężny |337
1.6.6. Polecenie przelewu |338
1.6.7. Usługi realizowane w ciężar linii kredytowej |338
1.6.8. Usługi inicjowania płatności i usługi dostępu do informacji o rachunku |339
2. Podmioty uczestniczące w świadczeniu usług płatniczych |340
2.1. Dostawcy usług płatniczych |340
2.2. Instytucje kredytowe |341
2.3. Instytucje pieniądza elektronicznego |341
2.4. Instytucje płatnicze |343
2.5. Użytkownik usług płatniczych |346
3. Jednolity obszar płatności w euro (SEPA) |346
3.1. Geneza jednolitego obszaru płatności w euro |346
3.2. Regulacje prawne jednolitego obszaru płatności w euro |348
ROZDZIAŁ XII
OCHRONA KONSUMENTA NA RYNKU USŁUG FINANSOWYCH UNII EUROPEJSKIEJ |350
1. Ochrona konsumenta w prawie Unii Europejskiej |350
1.1. Regulacje prawne |351
1.2. Metody harmonizacji |353
1.3. Podstawowe akty prawne |354
2. Pojęcie konsumenta usług finansowych |356
2.1. Definicje konsumenta w prawie Unii Europejskiej |356
2.2. Model konsumenta |357
2.3. Zbiorowe interesy konsumentów usług finansowych |359
3. Części ochrony konsumenta usług finansowych |360
3.1. Kluczowe prawa konsumenta |360
3.2. Ochrona przez informację |360
3.3. Zakres danych |362
3.4. Treść informacji |362
3.5. Prawo odstąpienia |363
3.6. Ograniczenie odpowiedzialności |363
3.7. Niezamówione usługi finansowe |364
4. Pozasądowe rozstrzyganie sporów sądowych |364
5. Nowy model ochrony konsumenta |366

ROZDZIAŁ XIII
PRAWO CELNE UNII EUROPEJSKIEJ |369
1. Definicja cła i prawa celnego |369
1.1. Ogólna charakterystyka cła |369
1.2. Miejsce prawa celnego w systemie prawa |371
1.3. Źródła prawa celnego Unii Europejskiej |373
2. Części kalkulacyjne |377
2.1. Uwagi wstępne |377
2.2. Taryfa celna |377
2.3. Wartość celna |380
2.4. Pochodzenie towaru |381
3. Dług celny |382
3.1. Pojęcie długu celnego |382
3.2. Powstanie długu celnego |382
3.3. Zabezpieczenie długu celnego |384
3.4. Pokrycie należności wynikających z długu celnego |386
4. Wprowadzenie towaru na obszar celny Unii Europejskiej |388
4.1. Obszar celny Unii Europejskiej |388
4.2. Dozór celny |389
4.3. Przedstawienie towarów organom celnym |390
5. Procedury celne |390
5.1. Objęcie towaru procedurą celną |390
5.2. Typy procedur celnych |391
6. Status upoważnionego przedsiębiorcy |394
7. Przedstawicielstwo w sprawach celnych |396
8. Zarys innowacyjnania w sprawach celnych |397

ROZDZIAŁ XIV
postępowANIA ANTYDUMPINGOWE I ANTYSUBSYDYJNE W UNII EUROPEJSKIEJ |401
1. Wspólna polityka handlowa Unii Europejskiej oraz jej instrumenty |401
2. Charakter prawny progresywnań ochronnych |404
3. Instytucje Unii Europejskiej odpowiedzialne za prowadzenie progresywnań ochronnych |405
4. Nowoczesnanie antydumpingowe |407
4.1. Definicja dumpingu |407
4.2. Kryteria nałożenia środków antydumpingowych |410
4.3. Przebieg innowacyjnania antydumpingowego |415
4.4. Cła antydumpingowe |417
4.5. Zobowiązania cenowe |420
4.6. Postępowania przeglądowe i przeciwko obchodzeniu środków antydumpingowych |422
5. Innowacyjnanie antysubsydyjne |423
5.1. Uwagi wstępne |423
5.2. Pojęcie subsydium i wymagania nałożenia środków wyrównawczych |425
5.3. Przebieg innowacyjnania antysubsydyjnego |429
5.4. Formy środków wyrównawczych |431

BIBLIOGRAFIA |433

AKTY PRAWNE |457

ORZECZNICTWO |469

INNE DOKUMENTY |471

SPIS TABEL I RYSUNKÓW |477

O AUTORACH |479