Atala, czyli miłość dwojga dzikich na pustyni. atala, ou les amours de deux sauvages dans le désert (Armoryka)

Książka w dwóch wersjach językowych: polskiej i francuskiej. Version bilingue: polonaise et française. Akcja utworu rozgrywa się w XVIII wieku w Luizjanie nad brzegami Missisipi. W trakcie polowania na bobry stary Indianin Szaktas opowiada młodemu Francuzowi Renému, którego nieszczęścia wygnały z ojczyzny, historię swej młodzieńczej miłości. Wzięty do niewoli poprzez nieprzyjacielskie plemię pozostał uwolniony przez młodą Indiankę Atalę. Atala uciekła wraz z Szaktasem do puszczy. Poprzez miesiąc zbiegowie wymykali się pogoni. Po drodze Szaktas odkrył, że jego wybawicielka i ukochana jest chrześcijanką. Wyczerpani pościgiem Atala i Szaktas dotarli do wioski skupionej wokół pustelni ojca Aubry. Atala zakochała się w Szaktasie. Jej matka przed śmiercią ofiarowała ją jednak Bogu. Żeby nie ulec miłości, zrozpaczona dziewczyna spożyła truciznę. Umarła jak prawdziwa chrześcijanka, uzyskawszy przed śmiercią od Szaktasa obietnicę, że się nawróci. Ojciec Aubry nie zdążył jej uprzedzić, iż śluby matki nie wiążą dziecka. W epilogu autor opowiada o męczeństwie ojca Aubry i o powrocie Szaktasa, już chrześcijanina, po prochy misjonarza i ukochanej. (https://pl.wikipedia.org/wiki/Atala_(opowiadanie).

Sur les rives du Meschacebé, en Louisiane, est fixée la tribu des Natchez, qui accueille un Français nommé René. Chactas, un vieil Indien de cette tribu qui, sous Louis XV a visité la France, prend René en amitié au cours d'une chasse au castor et entreprend de lui conter les aventures de sa jeunesse. Chactas, fils adoptif d'un chrétien nommé Lopez, a été fait prisonnier à l’âge de 20 ans par une tribu ennemie, mais Atala, une jeune Indienne d’éducation chrétienne, l'a sauvé. Ils s’enfuient tous deux à travers la forêt et un terrible orage les oblige à s'abriter sous un arbre. Après avoir longtemps erré, ils rencontrent un missionnaire, le père Aubry, qui entreprend d’unir Chactas et Atala par les liens du mariage en convertissant Chactas au christianisme. Mais la mère d'Atala, pour lui sauver la vie alors qu'elle n'était pas encore née, avait promis devant Dieu pour sa fille que celle-ci resterait vierge. Malgré l'interdit doctrinal énoncé par sa propre religion, pour ne pas succomber à la tentation de Chactas et rester fidèle à la promesse de sa mère, Atala s'empoisonne, malgré son amour fort pour Chactas. Avant de mourir, elle apprend qu'elle aurait tout de même pu se marier avec Chactas en "annulant" la promesse de sa mère. Atala demande également à Chactas de se convertir au christianisme pour elle. (https://fr.wikipedia.org/wiki/Atala).