Lew kontra święty (Marginesy)

Na przełomie XIX i XX wieku były w Rosji dwa miejsca, do których ciągnęły pielgrzymki: Jasna Polana i Kronsztad. Dlaczego tłumy ludzi szły właśnie do Lwa Tołstoja i do ojca Jana Kronsztadzkiego? Znany pisarz i publicysta Pawieł Basiński, autor bestselleru Lew Tołstoj. Ucieczka z raju (za który otrzymał nagrodę Bolszaja Kniga) pokazuje historię wzajemnych relacji najznakomitszego wówczas pisarza i kapłana najszczególniej ukochanego przez lud, którzy stali się zagorzałymi wrogami.

Na czym polega religia Tołstoja? Czy Cerkiew nałożyła na niego ekskomunikę? Jak wyglądały sławne wspólne spowiedzi Jana Kronsztadzkiego? Czy niezwykle był cudotwórcą, czy to tylko legenda?

Książkę ilustrują nieszablonowe fotografie ze zbiorów Państwowego Muzeum Lwa Tołstoja w Moskwie i z Centralnego Państwowego Archiwum Dokumentów Audiowizualnych w Sankt Petersburgu.

Przytaczam w swojej książce cytat z dziennika Jana Kronsztadzkiego z 1908 roku, gdzie prosi on Boga, żeby zabił Lwa Tołstoja. Sam fakt, iż kapłan modli się do Boga o śmierć innego człowieka, jest rewolucyjny. Świadczy o tym, jak wyjątkowo Jan Kronsztadzki nie lubił, powiem więcej, nienawidził Tołstoja. W swych licznych kazaniach, artykułach, broszurach nazywał go szatanem, fałszywym lisem, lwem ryczącym, który chce pożreć rosyjską młodzież. Uświadomiłem sobie, jaka to konkretna historia.