Proszę państwa do gazu i inne opowiadania, AZ#EE53FCBEEB/DL-ebwm/epub (Marginesy)

Tadeusz Borowski do obozu w Oświęcimiu trafił, gdy miał dwadzieścia jeden lat. Przetrwał.

„Cała nasza wina leży w tym, że przeżyliśmy. Jako martwi bylibyśmy bohaterami” – stwierdził kilka lat później. Swoje pierwsze opowiadania napisał w 1945 roku, kiedy w Polsce nie ukazała się jeszcze ani jedna książka, która mówiłaby o obozowej rzeczywistości.

Borowski pokazał, jak ludzie przystosowywali się do nowych warunków, z jednej strony podejmując walkę o życie, lecz z drugiej – zgadzając się na bierny udział w zbrodni. Portretował jeszcze ludzi gotowych dokonać potwornych rzeczy, byle tylko przetrwać, ofiary, które niejednokrotnie stawały się katami wobec swych współwięźniów.

Opowiadania Borowskiego, pisane oszczędnym, pozbawionym emocji językiem, wywołały ostry spór o jego postawę i sposób pokazywania życia obozowego. Do dziś jest to jeden z najistotniej wstrząsających obrazów holokaustu.

W nowym wydaniu zostały skatalogowane utwory z tomów Pożegnanie z Marią i Kamienny świat. Wstępem opatrzył je Maciej Libich.

W dobie popularności książek prezentujących tamte czasy w sposób sztampowy i upudrowany oraz usilnych starań polityków, by zamazać obraz historii dla doraźnych celów, teksty Borowskiego jawią się jako odtrutka. To boleśnie szczere opowiadania, które ukazują okupacyjny świat bez przemilczeń i upiększeń.

Ze wstępu Macieja Libicha