Traktat o moralności, F5917352EB (Marek Derewiecki)

Niniejszy traktat jest podzielony na dwie części. W pierwszej części autor dowodzi, iż cnota polega właśnie na habitualnym i dominującym umiłowaniu niezmiennego Porządku. Wyjaśnia następnie dwie główne właściwości, które są niezbędne do zdobycia i zachowania cnoty, czyli siłę oraz wolność umysłu. Przedstawia z kolei, jakie są przyczyny okazjonalne światła i uczuć, to znaczy pomocy aktualnych, bez których nie można zdobyć umiłowania Porządku. Wskazuje w końcu przyczyny okazjonalne niektórych poznać, które opierają się skuteczności łaski, ażebyśmy nad wyraz skrupulatnie ich unikali. Tak iż autor nie zapomina nic z tego, co należy wiedzieć w ogólności, ażeby w pełni stać się prawidłowym człowiekiem. W drugiej części autor objaśnia powinności, zgodnie ze zwyczajnym podziałem, lecz w sposób niepospolity. Chcąc być precyzyjnie zrozumianym, unikał nazw cnót i przywar, które według niego w umyśle budzą często wyłącznie niewyraźne odczucia, a skądinąd sprzyjają niezwykle niebezpiecznym błędom, a to dlatego, iż zepsucie naszej epoki i różnorakie przesądy przywiązały fałszywe i najzupełniej pogańskie idee do owych wyśmienitych nazw, którymi się w głównej mierze posługujemy, nie zadając sobie trudu, aby je wyjaśnić. (fragment Przestrogi Autora)