Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości

Polecamy kolejny unikatowy podręcznik akademicki w ramach linii autorskich podręczników akademickich Pedagogika Nauce i Praktyce autorstwa prof. Jerzego Nikitorowicza pt. Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie formującej się tożsamości Wydanie podręcznika Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości jest pedagogom, a nad wyraz pedagogom międzykulturowym, szczególnie potrzebne, ponieważ porządkuje aktualne myślenie o problemach związanych z wielo-kulturowością i edukacją międzykulturową.

[...] Autor publikacji […] od początku lat 90. Ubiegłego wieku formuje i systematycznie roz-wija w swojej białostockiej szkole naukowej studia i badania międzykulturowe. Poczynania badawcze i strukturalne Jerzego Nikitorowicza w obszarze etnopedagogiki ukierunkowane są jednocześnie licznymi teoriami z zakresu nauk humanistycznych i społecznych, jak i – co wydaje się zjawiskiem nieczęstym w pedagogice – oryginalną własną propozycją teoretyczną, wypra-cowaną w toku wieloletnich badań.

Teoria wielozakresowej i wielowymiarowej tożsamości (TWiWT) jest ważną pedagogiczną perspektywą w poszukiwaniu poprawnieści warunkują-cych kształtowanie się poczucia tożsamości w warunkach wielokulturowości, a także całościo-wym i zarazem porównawczym ujęciem procesów i zjawisk zachodzących w środowiskach różnych kulturowo.

Z recenzji prof. Dr hab. Ewy Ogrodzkiej-Mazur Etnopedagogika staje przed ważnym wyzwaniem, którym jest problem wielości jestestwa (wielowymiarowości tożsamości). Dynamika, zmienność i nieprzewidywalność procesu kształtowania się tożsamości wydają się coraz bardziej zagadkowe – z jednej strony fascynujące, wyjątkowo złożone i wielowymiarowe w medialnym świecie potopu informacyjnego, z drugiej zaś kłopotliwe, konfliktowe i stresujące wobec konieczności bycia i funkcjonowania w wielu grupach, społecznościach i kulturach równocześnie, prezentowania lojalności i wielolojalności.

Coraz częściej stajemy wobec wyraźnego wyzwania – jak prowadzić tożsamościowy dialog wewnętrzny i zewnętrzny, aby rozumieć świat i nie zamykać się w nim, korzystać z dorobku innych kultur i jednocześnie wzbogacać siebie i innych? W niniejszej książce, po określeniu przedmiotu zainteresowań etnopedagogiki, scharakteryzowaniu edukacji i enkulturacji jako głównych kategorii etnopedagogiki, zwróciłem uwagę na wielokulturowość jako stan faktyczny, fakt empiryczny.

Pozwoliło mi to przedstawić negatywne skutki prowadzonej polityki wielokulturowości i wskazać na potrzebę kreowania kilku nurtów rozwoju człowieka i jego kultury (nurt kultury i tradycji regionalnych, kultur narodowych, kultury obywatelskiej, ustawicznego dialogu wspierającego kształtowanie się społeczeństw wielokulturowych).

W realizacji tych nurtów upatruję najbardziej pokaźnego wyzwania etnopedagogiki i w tym kontekście prezentuję rozumienie kultury, tradycji, uwypuklając jej aspekt czynnościowy, przedmiotowy i podmiotowy.

Następnie omawiam zagadnienie kultury pamięci zbiorowej, lokalnej-zakorzeniającej, problem kultur narodowych, kultury obywatelskiej i kultury państw modelujących społeczeństwa obywatelskie. Zwróciłem także uwagę na kulturę pogranicza i przedstawiłem koncepcję kształtowania się człowieka pogranicza.