Psychologia mediów i komunikowania

Książka stanowi kompendium podstawowej wiedzy związanej z psychologią mediów. Prezentuje jej umiejscowienie na tle innych subdyscyplin psychologii i filmoznawstwa, medioznawstwa i komunikologii (nauki o mediach i komunikowaniu), genezę powstania, zakres i przedmiot zainteresowań, jak w dodatku używane metody badawcze.

To czyni z psychologii mediów dyscyplinę hybrydyczną, która obejmuje cztery sfery: metodologię (M), etykę (E), teorię (T) i aplikację (w sumie: META); pretenduje ona do roli psychologii zintegrowanej, która w ramach spójnego systemu teoretycznego łączy wiedzę z wymienionych powyżej dyscyplin i subdyscyplin.

Ów hybrydyczny charakter sprawia, że zagadnienia psychologiczne są prezentowane w ramie medialnej i na odwrót, po to, aby w pełni pokazać specyfikę tej relatywnie nowej subdyscypliny psychologii. Zamieszczone w każdym rozdziale przypisy dolne i tzw.

literatura rozszerzająca są adresowane do Czytelników, którzy mieliby ochotę pogłębić przedstawioną w książce wiedzę źródłową. Podręcznik bowiem ze swej natury narzuca autorowi pewne ograniczenia związane z osiągalnie plastikowym i uproszczonym sposobem prezentowania opisywanych zagadnień, ale powinien oferować wskazówki do indywidualnych poszukiwań, zorientowanych na określone zainteresowania.

Osobne miejsce zajmuje w monografii problematyka użytkowanej psychologii mediów, zwłaszcza w odniesieniu do edukacji medialnej, profilaktyki, a także terapii uzależnień medialnych, zwanych również patologicznym wykorzystywaniem mediów.

W ten sposób pokazuję, iż media mogą być wykorzystane pozytywnie (sprzyjają życiu i rozwojowi człowieka) albo negatywnie [gdy są źródłem zaburzeń tego rozwoju oraz prowadzą do zachowań nałogowych i ryzykownych – (auto)szkodliwych form aktywności].

Dynamiczny przyrost badań wpisanych w psychologię mediów scala się z ekspansywnym rozkwitem cywilizacji medialnej, która stanowi podstawowy kontekst życia i zachowania współczesnego człowieka. Jego rozwój ontogenetyczny (osobniczy, indywidualny) i większość kluczowych form aktywności są w coraz obszerniejszym stopniu połączone z mediami klasycznymi i interaktywnymi, wirtualnymi środowiskami społecznymi, e-usługami oraz nowymi formami edukacji, rozrywki i komunikacji, które realizowane są online.

Stąd też, obok kompetencji językowych, komunikacyjnych, kulturowych i społecznych, coraz obszerniejszą rolę odgrywają kompetencje cyfrowe, związane z wykorzystywaniem mediów, współkreowaniem ich zawartości oraz środowisk medialnych oraz z umiejętnościami wyszukiwania i oceny wiarygodności oraz użytkowania ich do zaspokajania jednostkowych potrzeb dotyczących codziennego życia oraz współpracy z innymi ludźmi.

Brak wspomnianych kompetencji skutkuje szczególnie niejednokrotnie uleganiem różnym typom wpływu społecznego (manipulacji społecznej, psychomanipulacji czy przemocy mediów).