Między Lwowem a Krakowem

W czasach masowej fotografii i internetu sens rysowania architektury, krajobrazu czy wnętrz nie jest oczywisty. Bronię rysunku, bronię szkicowania, choć przyznaję, iż korzyści odnosi zwykle sam rysujący.

(…) To, co wydawało się znane, widziane wielokrotnie, rozpoznawalne albo choćby banalne, w procesie rysowania przekształca się, można rzec – odsłania się, czy raczej jest odsłaniane. To tak, jak z myśleniem: gdy chcemy sprecyzować i wypowiedzieć myśl, to już nie jest to ta sama myśl.

Rysuje się, by zobaczyć, celem i środkiem rysunku jest widzenie… Fragment Wstępu Książka Janusza Sepioła należy do bardzo rzadkich wydawnictw, w których autor posługuje się równocześnie tekstem i własnym rysunkiem.

Użyte w tytule określenie „szkice architektoniczne" nie jest w tym wypadku metaforą. Praca stanowi swoiste itinerarium – zapis wrażeń i refleksji z miejsc rozsianych między dwiema artystycznymi metropoliami: Lwowem i Krakowem.

Tytuły poszczególnych rozdziałów to w ogromnej większości nazwy miejscowości,poprawnie mogłyby to być nazwiska postaci, których te teksty dotyczą. Niemal za każdym razem pojawia się jakaś biografia: projektanta, mecenasa, badacza.

To opowieści o budowlach, miejscach i ludziach. Ich wybór nie podlega jakimś sztywnym kryteriom; tematyką zespalającym jest narracja o artystycznym oddziaływaniu środowiska lwowskiego (Wydziału Architektury Politechniki Lwowskiej) na obszar zachodniej Galicji w II połowie XIX i I połowie XX wieku.

Książka jest galerią obiektów nieco mniej znanych, mniej spopularyzowanych, skupia się na architekturze „drugiego rzutu" bądź też architekturze mniejszych ośrodków, pokazując je na tle budownictwa w swej większości anonimowego: drewnianych kościołów, cerkwi, synagog, tworzących niepowtarzalny krajobraz kulturowy tej części Europy.

Wydawnictwo w szerokiej części dotyczy bezpośrednio kultury Krakowa. Na jego stronach pojawiają się działający tu, a potem migrujący do Lwowa architekci tacy jak Teodor Talowski, Jan Sas-Zubrzycki, Adolf Szyszko-Bohusz czy pochodzący z Lwowa, a działający w Krakowie i na Podhalu Zbigniew Kupiec, bądź też pochodzący z Krakowa a działający w Rzeszowie Mateusz Tekielski.

Są także znani krakowscy historycy sztuki, jak profesorowie Edward Dutkiewicz czy Józef T. Frazik. W tym sensie można ją zaliczyć do cracovianów. Książka nie jest w żadnej mierze krajoznawczym przewodnikiem ani akademickim skryptem czy podręcznikiem.

Zachowuje wartość niespiesznej, nieco erudycyjnej gawędy i stanowi zapis fascynacji różnorakością architektonicznych form, szkół, nurtów i mód. W jakimś sensie uczy, jak patrzeć na architekturę, a z pewnością jest przykładem gasnącej tradycji odręcznego, „wrażeniowego" rysowania architektury i to w najróżniejszych technikach: od akwareli po węgiel.

formuje nad wyraz osobisty i zaskakująco prekursorski obraz architektonicznego dziedzictwa tej części Europy Środkowej. Janusz Sepioł, ur. 1955 w Gorlicach. Absolwent Politechniki Krakowskiej i Uniwersytetu Jagiellońskiego, architekt, historyk sztuki, urbanista.

Architekt Województwa Krakowskiego, w latach 2002–2004 Marszałek Małopolski, senator VII i VIII kadencji, obecnie Główny Architekt Rzeszowa. Wyodrębniony Medalem Honorowym SARP, Złotą Odznaką Izby Architektów RP oraz samorządową Nagrodą im.

J. Regulskiego. Autor kilku książek eseistycznych (m.in. Architekci i historia, Dyptyk włoski, Praca nad krajobrazem, Historia jednego domu), współautor i redaktor wielu wydawnictw mistrzowskich (m.in. „Przestrzeń życia Polaków" [raport], Form Follows Freedom, „Puls Polskiej Architektury", „Architektura Rzeszowa") oraz jednej ilustrowanej książki dla dzieci (Sierściaki i inne).