Zakres ingerencji prawa konkurencji unii europejskiej w autonomię samoregulacyjną federacji sportowych

Niniejsza publikacja została przygotowana na podstawie rozprawy doktorskiej i analizuje różne aspekty związane z ingerencją prawa konkurencji Unii Europejskiej w autonomię samoregulacyjną federacji sportowych.

Federacje sportowe, będąc podmiotami prawa prywatnego, regulują zróżnicowane kwestie związane z rywalizacją sportową w Europie i tworzą oddzielne systemy regulacyjne, które różnią się od krajowych i ponadnarodowych systemów prawnych.

Ten wariant działalności regulacyjnej rodzi szereg funkcjonalnych i teoretycznych zagadnień dotyczących wpływu na sytuację prawno-ustrojową jednostek, funkcjonowanie podmiotów prawnych w transakcjach gospodarczych, a także miejsce regulacji sportowych w ramach prawnego porządku Unii Europejskiej.

Sport odgrywa wyraźną rolę w społeczeństwach europejskich, wykraczając poza prozaiczne aktywności rekreacyjne i formuje powstawanie najróżniejszych zagadnień społeczno-ekonomicznych, w tym prawnych. Złożoność systemu prawnego Unii Europejskiej wymaga poszanowania rozmaitości systemów prawnych w Europie oraz poszukiwania metod zachowania ich autonomii.

W tym zakresie publikacja czerpie z tradycji pluralistycznych koncepcji porządku prawnego UE i prezentuje relacje pomiędzy regulacjami wyprodukowanymi przez federacje sportowe i przepisy prawa unijnego w oryginalny sposób.

Przybliża ewolucję kształtowania się wzajemnych relacji między autonomicznym systemem regulacyjnym wyprodukowanym poprzez federacje sportowe i prawem Unii Europejskiej od lat 70. Do współczesności. Analiza oparta jest w szczególności na przepisach unijnego prawa konkurencji, lecz uwzględniono także ogólny kształt prawa antydyskryminacyjnego UE, swobód rynku wewnętrznego i praw podstawowych.

W celu przedstawienia granic ingerencji w autonomię samoregulacyjną federacji sportowych z perspektywy prawa unijnego wyznaczono na przesłanki użytkowania prawa konkurencji UE, uzasadnienie aksjologiczne dla interwencji prawa UE, jak jeszcze znaczenie zasady proporcjonalności i obiektywnego uzasadnienia.

Publikacja gromadzi analizę aktów prawnych Unii Europejskiej, regulacji przyjmowanych przez federacje sportowe, orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, decyzji Komisji Europejskiej i literatury przedmiotu zgodną ze stanem prawnym na październik 2023 r.

Rozdział pierwszy wprowadza czytelnika w model organizacji rywalizacji sportowej w Europie, nazywany "europejskim modelem sportu". Omawia się w nim wielowymiarowy charakter sportu jako zjawiska społecznego, gospodarczego i kulturowego.

uwydatnia się jeszcze atrybuty typowe tego modelu, co umożliwia zrozumienie kontekstu dalszych rozważań. Drugi rozdział skupia się na znaczeniu autonomii federacji sportowych w kontekście europejskiego modelu sportu.

gromadzi analizę różnorodnych aspektów tej autonomii, takich jak polityczny, organizacyjny czy prawny. Pozwala to lepiej zrozumieć, jakie są jej źródła i rozmiary. Eksponuje się także autonomię samoregulacyjną federacji sportowych i jej wpływ na procesy normotwórcze w środowisku sportowym.

Trzeci rozdział analizuje relacje pomiędzy systemem regulacyjnym federacji sportowych, lex sportiva, a systemem prawnym Unii Europejskiej. Podkreślono znaczenie gwarancji dla autonomii federacji sportowych zawartych w prawie UE oraz omówiono, w jaki sposób instytucje UE kształtują te relacje przez działania miękkie i twarde.

W czwartym rozdziale przedstawiono kształtowanie się warunków użytkowania przepisów prawa UE do działalności sportowej na podstawie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości. Następnie analizuje się podmiotowy i przedmiotowy zakres przepisów prawa UE jako granicy autonomii federacji sportowych w świetle dotychczasowej działalności TSUE i Komisji.

Piąty rozdział skupia się na objęciu działalności sportowej zakresem użytkowania przepisów prawa konkurencji UE. Analizuje się celowość użytkowania tych przepisów oraz ich prawne możliwości wykorzystania, w tym szczegółową analizę przesłanek "przedsiębiorstwa", "wpływu na handel pomiędzy Państwami Członkowskimi" i formy naruszeń.

W szóstym rozdziale zawarto rozważania, w jaki sposób stosowanie przepisów prawa konkurencji UE do sportu wyznacza granice autonomii federacji sportowych i warunki korzystania z niej. Przeanalizowane są zagadnienia proceduralne i materialne związane z ingerencją prawa konkurencji UE.

W siódmym rozdziale udzielone zostają odpowiedzi na pytania badawcze dotyczące możliwych środków zaradczych i sformułowane zostały wnioski i propozycje rozwiązań na moment ukończenia rozprawy. Pozostają one aktualne w świetle najnowszego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z grudnia 2023 r., które wyznacza dalszy horyzont badań i rozważań zawartych w publikacji.