Psycholog w szkole: Koncepcje

KOMU I DO CZEGO koniecznY JEST W SZKOLE PSYCHOLOG? (Zbigniew B. Gaś) Zgłaszany przez różne środowiska od dziesiątek lat postulat rozszerzenia przystępności profesjonalnej pomocy psychologicznej dla dzieci, młodzieży, a także rodziców i wychowawców doczekał się sformalizowania i realizacji przez zatrudnienie psychologów praktycznie we wszelkich placówkach oświatowych w Polsce.

produkowano więc milowy krok, który spotkał się jednak z wyjątkowo różnymi reakcjami wśród wszelkich osób i środowisk, których to progresywne działanie Ministerstwa Edukacji i Nauki bezpośrednio dotknęło.

Upowszechnienie profesjonalnego wsparcia psychologicznego w takiej postaci uruchomiło refleksje wynikające z poszukiwania odpowiedzi na pytanie: „Komu i do czego konieczny jest w szkole psycholog?".

Spróbujmy zatem uporządkować najważniejsze zagadnienia związane z tym pytaniem. CZY SZKOŁA MOŻE WSPIERAĆ DZIECKO, NIE WSPIERAJĄC RODZICÓW I RODZINY? (Maria Ryś) Odpowiedź na pytanie zawarte w tytule artykułu wydaje się oczywista – wspierając dziecko, warto, a często choćby trzeba, wspierać jego rodziców i rodzinę.

Należałoby jednak głębiej zastanowić się nad relacjami pomiędzy szkołą i rodziną, bo charakter wspierania dziecka poprzez szkołę warunkowany jest wieloma czynnikami, wśród których funkcjonowanie szkoły oraz systemu rodzinnego mają szczególne znaczenie.

Warto w tym celu przeanalizować doniesienia z badań. Szkoła pełni kluczową rolę w kształtowaniu rozwoju uczniów, nie tylko pod względem edukacyjnym, ale także społeczno-emocjonalnym. Wielu uczniów doświadcza różnych wyzwań w swym życiu rodzinnym, co może wpływać na ich funkcjonowanie w szkole.

Współpraca między szkołą, rodzicami a rodziną jest powszechnie uznawana za kluczowy element sukcesu edukacyjnego i dobrostanu uczniów. Tak więc w tym artykule podjęte zostaną zasadnicze tematy: jakie warunki ze strony środowiska szkolnego powinny być spełnione, żeby szkoła rzeczywiście wspierała rozwój dzieci, w jakim zakresie szkoła może (powinna) wspierać dziecko, jakie są zadania szkoły w tym zakresie w sytuacji rodziny dobrej, a jakie w przypadku rodziny dysfunkcyjnej.

KILKA WAŻNYCH TEZ O ZACHOWANIACH RYZYKOWNYCH NASTOLATKÓW ONLINE I ICH PROFILAKTYCE (Jacek Pyżalski) Zagrożenia zdrowia psychicznego młodych ludzi związane z stosowaniem technice przynajmniej od dwóch dekad przyciągają niemało uwagi profesjonalistów, ale także decydentów w obszarze oświaty.

Poczucie zagrożenia prowadzi nieraz do stosowania prostych, nie zawsze możliwych do wprowadzenia rozwiązań, jak przykładowo radykalna reglamentacja lub zakaz użytkowania maszyn cyfrowych w środowisku szkolnym albo domowym (por.

Kvardova i in., 2019). Co więcej, rozwiązania takie, w tym te wykorzystujące technologie cyfrowe (np. Samoczynne detektory treści zadziornych), budzą często wątpliwości natury etycznej, związane z łamaniem praw młodych ludzi, np.

prawa do prywatności (Milosevic i in., 2023; Van Royen i in., 2016, Vandebosch i in., 2022). Rozwiązania takie bazują oczywiście na lęku przed potencjalnymi szkodami, jakie użytkowanie mediów (przede wszystkim internetu) może spowodować u młodych ludzi i często w tym kontekście panuje przekonanie, iż kiedy chcemy chronić młodych ludzi, to sposób, w jaki to robimy, jest drugorzędny, a cel uświęca środki.

Z drugiej strony, słyszymy nieraz o tym, iż technologie stanowią perfekcyjne narzędzie edukacyjne oraz narzędzie komunikacyjne, które może służyć budowaniu relacji, twórczości i innym pozytywnie wartościowanym działaniom.

Za takim ujęciem idzie z kolei nieraz bezkrytyczne włączanie technologii do pracy szkoły. Obydwa przedstawione tu ujęcia, które mają przecież swoje wyraźne przełożenie na praktykę dydaktyczną i wychowawczą, wydają się być w sprzeczności.

W rzeczywistości jednak wcale sobie nie zaprzeczają, gdyż to sposób wykorzystania technologii, czyprzez samych młodych ludzi, czy wychowawców, warunkuje skutki takiego wykorzystania. Warto zatem eksplorować, od czego zależy to, jakie skutki będzie miało wykorzystanie narzędzi cyfrowych i internetu poprzez młodych ludzi.