Książka w mediach, media w książce

W ostatnich latach media i technologie cyfrowe znacząco wpłynęły na zarys rynku wydawniczo-księgarskiego, procesy produkcji i dystrybucji książki, jej formę edytorską i społeczny obieg i praktyki lekturowe czytelników/konsumentów.

Z jednej strony stały się otoczeniem konkurencyjnym dla branży książkowej, zmuszając instytucje działające w tym sektorze rynku do bezustannego pozycjonowania się pośród innych podmiotów medialnych, warunkujących społeczne uczestnictwo w kulturze.

Z drugiej natomiast stanowią jej immanentną część: są narzędziami użytkowanymi przez konwencjonalne podmioty rynku książki w procesie projektowania i produkcji, autonomicznymi instrumentami rozpowszechniania i promocji publikacji, a wreszcie przestrzeniami społecznego życia książki.

Wraz z pojawieniem się i ewolucją nowych mediów i narzędzi technicznych […] zasadne stało się spoglądanie na ewolucję form książki (i przestrzeni jej społecznego obiegu) przez pryzmat medium udostępnienia, czyli kanału ko-munikacji.

Problem mediów na obecnym rynku książki oraz zmian zachodzących w komunikacji poprzez książkę to nie tylko sprawa obiektywnej rzeczywistości, rozwijającej się i prekursorskich trendów produkcyjnych, dystrybucyjnych i konsumpcyjnych, ale też nowych praktyk i potrzeb lekturowych, związanych z przemianami społeczno-kulturowymi, w tym m.in.

z dokonującą się zmianą pokoleniową w czytelnictwie. Przeobrażenia te rodzą rozliczne pytania:o nową sytuację książki, jej status i rolę w środowisku cyfrowej i miejsce we współczesnej kulturze zmediatyzowanej, o przekształcenia cyklu komunikacji poprzez książkę i charakter relacji pomiędzy tekstem drukowanym a innymi mediami.

[…] Kwestie te stały się kluczowymi dla Autorów artykułów zebranych w niniejszym tomie, oferujących spojrzenie na sferę książki właśnie w aspekcie jej medialności. Taka perspektywa jest szansą na przywrócenie refleksji nad kulturą książki, statusu dyskursu znacznego, który od dłuższego już czasu tracił na rzecz sztuk audiowizualnych i multimedialnych.

[ze Wstępu]