Archeologia wobec materialnych śladów współczesności

Prezentowana publikacja jest próbą podsumowania dotychczasowych doświadczeń w uprawianiu archeologii współczesności w Polsce i nakreślenia potencjalnych przyszłych pól i perspektyw badawczych. Przez integrowanie rozmaitych środowisk naukowych i pozanaukowych w założeniu ma promować ideę interdyscyplinarnej współpracy wokół dziedzictwa nieodległej przeszłości, inkluzywne podejście do nauki oraz koncepcję nauki obywatelskiej.

(…) archeologia współczesności, zwracająca swoją uwagę na kulturę materialną niedawnej przeszłości i jej miejsce w teraźniejszości, oraz złożone relacje, jakie to wytwarza, ma szansę rozwinąć się w naukę, która efektywnie będzie także podejmować problemy i wyzwania istotne dla współczesnego i przyszłego społeczeństwa, stając się archeologią XXI w., archeologią (dla) naszych czasów.

Wierzymy, iż przed archeologią rysuje się tym samym wielka szansa stania się ważnym głosem w debatach toczonych we współczesnej humanistyce, przez co może ona poszerzyć i rozbudować swą szczególną pozycję, jaką zajmuje wśród dyscyplin badających przeszłość.

fragment Wstępu Czytelnik otrzymuje książkę z zakresu archeologii współczesności, będącą swoistą jej diagnozą w ostatnich dwudziestu latach, zwłaszcza w Polsce. Ukazany został także kontekst jej rozwoju i dynamicznych przemian.

Archeologia ta stara się przebić wśród „konwencjonalnych" działów archeologii, co czyni z determinacją, z pewnym trudem, lecz i z sukcesem. Perspektywa minionych dwóch dekad pozwala Autorom publikacji na podjęcie próby nakreślenia jej najbliższych perspektyw rozwoju i kierunków, w jakich zapewne będzie zmierzała.

Z recenzji prof. Dr hab. Danuty Minty-Tworzowskiej (…) archeologia współczesności stanowi nową i niebanalną formę partycypacji w kulturze, która może stać się inspiracją dla wypracowania nowej formuły uprawiania archeologii, zrywającej z instytucjonalną doxa,, a także jej trafnej obecności w przestrzeni publicznej (…).

Archeologia zajmująca się czasami nieodległej przeszłości kreuje bowiem potrzebę przemyślenia stanowczych cech i sposobów funkcjonowania całej dyscypliny – jej celów, zadań, priorytetów oraz zobowiązań.

fragment Wstępu Archeologia współczesności – określana w literaturze anglojęzycznej jako archaeology of the contemporary past, archaeology of the recent past czy archaeology of the present – to interdyscyplinarny nurt badawczy, którego przedmiot zainteresowań stanowią: szeroko rozumiana współczesność (najczęściej wieki XX i XXI), jej materialne pozostałości i przekształcenia krajobrazów kulturowych.

W zakres jej zainteresowań wchodzą wszelkie formy kultury materialnej, które powstały w ostatnich dziesięcioleciach czy choćby latach. Celami archeologii współczesności są odkrywanie, dokumentowanie i interpretacja tychże śladów, aby zrozumieć różne aspekty życia i społeczeństwa z nieodległej przeszłości.

fragment Wstępu