Żydzi w walce z Niemcami 1939-1945 | Jews Against Nazi Germany 1939-1945 (E-book)

w trakcie drugiej wojny światowej w szeregach alianckich walczyło niemal milion żołnierzy Żydów. W okupowanych poprzez Niemcy krajach Europy Żydzi stawiali opór zbrojny – do jego najbardziej bohaterskich aktów należą powstania w gettach i nazistowskich obozach zagłady. Wielu Żydów uczestniczyło w walce konspiracyjnej, zwłaszcza francuskiej Résistance, a także partyzantce sowieckiej. Nie mniej ważne, a równocześnie wymagające heroizmu, były zróżnicowane przejawy podejmowanego poprzez Żydów zorganizowanego i indywidualnego oporu cywilnego. Świadczyły o ich odwadze, determinacji i sprawczości w obliczu śmiertelnego zagrożenia. Prezentując najróżniejsze, czasem niedużo znane, formy wkładu Żydów w walkę z Niemcami i ich oporu wobec nazistowskiej polityki zagłady, niniejsza książka zaprzecza wciąż pokutującemu stereotypowi żydowskiej bierności.

Publikacja prezentuje materiały międzynarodowej konferencji naukowej "Żydzi w walce z nazistowskimi Niemcami podczas drugiej wojny światowej" zorganizowanej 19-20 września 2019 r. Przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN, Żydowski Instytut Historyczny, a także Centrum Badań nad Holokaustem Instytutu Historii Najnowszej w Monachium w w ramach projektu Global Education Outreach Program prowadzonego przez Muzeum Historii Żydów Polski POLIN.

„Wśród badaczy Zagłady ukształtował się konsens co do zasadności szerokiego rozumienia pojęcia oporu. Wynika to z rozpoznania szczególnej sytuacji egzystencjalnej Żydów pod niemieckim terrorem. Skoro Niemcy odmówili Żydom człowieczeństwa i na skutek czego prawa do życia oraz dążyli do wymazania śladów ich istnienia – oporem było wszystko, co utrudniało im realizację tych zamierzeń, wzmacniało podmiotowość prześladowanych lub służyło przetrwaniu zarówno ludzi, jak i pamięci o nich.

świeże badania nad oporem Żydów akcentują znaczenie wcześniej mało dostrzeganych jednostkowych aktów buntu, sprzeciwu, nieposłuszeństwa czy po prostu werbalnego protestu ze strony jednostek. W obliczu nie uchronnej śmierci nierzadko nabierały one rangi zachowań heroicznych.
Krzysztof Persak

teraz wiemy, ze los 95 procent Zydów przebywajacych pod okupacja niemiecka – niezaleznie od tego, czy byli w Łodzi, w Warszawie, na wscho- dzie, czy jeszcze gdzies indziej – był taki sam. Z dzisiejszej perspektywy rodzi sie naturalne pytanie, czy warto było działac, skoro los i tak był przesadzony. Lecz ci ludzie jeszcze wtedy nie wiedzieli, co sie wydarzy. Dlatego próbuje tutaj odtworzyc tok myslenia ówczesnie zyjacych – jak wyobrazali sobie swoje mozliwosci i jak ja je widziałem, bedac w getcie łódzkim.
Marian Turski