W stronę postliberalizmu. Filozofia społeczna i polityczna Johna Milbanka

W ostatnim czasie na gruncie teorii politycznej możemy obserwować rosnące zainteresowanie pojęciem postliberalizmu. Termin ten pozostaje jednak dalece niejasny – niekiedy wyraża nadzieję na nadejście ponowoczesnego spadkobiercy projektu oświeceniowego, kiedy indziej zaś obawę przed populistycznym i autokratycznym reakcjonizmem.

Można wręcz odnieść wrażenie, że stanowi on jedynie nazwę zastępczą dla teorii, która ma dopiero nadejść po rzekomo nieuchronnym zmierzchu pogrążonego w kryzysie liberalizmu. Niniejsza praca przybliża polskiemu czytelnikowi bodaj najpełniejszy wyraz idei postliberalizmu, który można znaleźć w twórczości Johna Milbanka – angielskiego teologa i teoretyka polityki.

Z jednej strony kontynuuje on tradycję teologii postliberalnej, wyciągając na pierwszy plan narracyjny, a także polityczny charakter chrześcijaństwa, z drugiej zaś ukazuje wielowymiarową krytykę liberalizmu i proponuje pokaźny program reform instytucjonalnych, ustrojowych i gospodarczych.

Tym samym skutecznie łączy abstrakcyjną teorię z rozwiązaniami poręcznymi, dostarczając spójnej i niesłychanie oryginalnej wizji społeczno-politycznej. Radykalność i bezkompromisowość owej wizji powodują jednak, że Milbank uchodzi za szczególnie kontrowersyjnego i polaryzującego autora, a kreślona przez niego przyszłość postliberalna nie jest wolna od ciemnych stron.

w wyniku czego można mieć wątpliwości, czy rzeczywiście stanowi ona pożądaną alternatywę dla liberalizmu, czy również raczej wpisuje się w niebezpieczne trendy współczesnej polityki.