Pan Wołodyjowski

Jerzy Michał Wołodyjowski, zwany niepokaźnym Rycerzem, pułkownik i znamienity szermierz, zrozpaczony po śmierci ukochanej, wstępuje do klasztoru. Podstępem wyciagają go stamtąd jego przyjaciele: Kmicic, Skrzetuski i Zagłoba. Wołodyjowski do klasztoru już nie wraca, jego powinnością jest służba Polsce, zwłaszcza że wróg znów zagraża Rzeczpospolitej. Pan Wołodyjowski z wzajemnością zakochuje się w Basieńce Jeziorkowskiej, niestety służba nie drużba. Rycerz bierze udział w wojnie przeciwko Turkom i ginie samobójczą śmiercią, broniąc Kamieńca Podolskiego.

Akcja powieści dzieje się na Kresach, w latach 1668–1673, za panowania Michała Wiśniowieckiego.

„Pan Wołodyjowski" to trzecia część pisanej ku pokrzepieniu serc „Trylogii" Henryka Sienkiewicza (poprzednie części to „Ogniem i mieczem" i „Potop").