Wspomnienia babki. Obrazy z dziejów rosyjskich Żydów w XIX wieku. Tom 2

Wspomnienia babki. Obrazy z dziejów rosyjskich Żydów w XIX wieku autorstwa Pauliny Wengeroff (1833–1916) są monumentalnym, dwutomowym dziełem przedstawiającym szeroką panoramę życia żydowskiego w carskiej Rosji. Narracja Wengeroff jest pełna etnograficznych detali i bezcennych z naszej perspektywy opisów tradycji i zwyczajów, np. Dotyczących stroju, ceremonii zaślubin, opieki nad dzieckiem, przebiegu świąt i obrzędów z nimi związanych, kuchni, praktyk leczniczych. Autorka znamionuje konwencjonalny świat Żydów wschodnioeuropejskich, a następnie jego upadek, będący efektem przemian modernizacyjnych. Opisy przepełnione są nostalgią i sporządzane z całkowitą świadomością, iż dotyczą świata, który odchodzi. Dzieło Wengeroff zalicza się dziś do klasyki żydowskiej autobiografii, jest dodatkowo jednym z pierwszych i najważniejszych żydowskich tekstów autobiograficznych napisanych przez kobietę i ujmujących żeńskie doświadczenie. Poza tym (a może na ogół) Wspomnienia są idealnym tekstem literackim; zostały napisane z talentem i pisarskim wyczuciem. Oryginalnie opublikowano je po niemiecku w Berlinie. W niniejszej polskiej edycji zachowano układ dwutomowy. Pierwszy tom obejmuje okres od najwcześniejszego dzieciństwa autorki do końca lat czterdziestych XIX wieku. Autorka opisała w nim swoje dzieciństwo w zamożnej tradycyjnej rodzinie żydowskiej w Brześciu Litewskim. W serii ukazały się: Ludwig Kalisch, Obrazki z moich lat chłopięcych Jecheskiel Kotik, Moje wspomnienia, TOM I Najstarsze pamiętniki Żydów krakowskich: Meir ben Jechiel Kadosz z Brodu, Zwój mężczyzny Meira, Jom Tow Lipmann Heller, Zwój nienawiści Jecheskiel Kotik, Moje wspomnienia, TOM II Estera Rachela Kamińska, Boso poprzez ciernie i kwiaty. Memuary „matki teatru żydowskiego" Mordechaj Aron Gincburg, Awiezer. Wyznania maskila Beniamin R., „Płonęli gniewem". Autobiografia młodego Żyda Rachela Fajgenberg, Dziewczęce lata. Młodość w poleskim sztetlu Kadia Mołodowska, Spadek po pradziadku. Opowieść Natan Sternharz, Dni Natana Josef R. Ehrlich, Droga mojego życia. Wspomnienia byłego chasyda Mendele Mojcher Sforim, Szlojme od reb Chaima Adele von Mises, Ciotka Adela opowiada… Icchok Lejbusz Perec, Mogliste lata dzieciństwa. Wspomnienia z Zamościa Malka Lee, Oczami dziecka Awraham Ber Gotlober, Wspomnienia z moich lat młodzieńczych Jaakow ha-Lewi Lewin, Wspomnienia z dni polskiego buntu, 1830-1831 Izrael Jehoszua Singer, Wspomnienia ze świata, którego już nie ma