Pierwszy stopień

Powstały jako skromne wprowadzenie do głośnej "The Ethics of Diet" Howarda Williamsa szkic Tołstoja obrósł przez lata ogromną liczbą komentarzy i nieprzypadkowo lubiano go za jeden z tekstów założycielskich rosyjskiego wegetarianizmu. Niejednokrotnie nawiązywano do niego też w Polsce, choć głównie przywołując najczęściej zawarte w nim opisy okrucieństwa panującego w odwiedzonej poprzez Tołstoja rzeźni w Tule. Dziś znany jest głównie z drugiej ręki – i chyba zwykle z racji ogromnej masy prozwierzęcych bon motów, których… w dziełku Tołstoja nie ma. "Pierwszy stopień" na pewno domaga się ponownej lektury, równocześnie z uwagi na moc i urok zawartych w książce tyrad przeciwko obżarstwu, jak i na jej główną tezę – tezę głoszącą, że dopiero odrzucenie mięsa daje nam realną szansę etycznego życia. Po prostu nie sposób, jak powiada Tołstoj, pogodzić "moralności z befsztykiem".