Ekologia w dyskursie. źródłac cechy, zadania

Przygotowując pierwszą część projektu naukowo-badawczego Ekologia w dyskursie, postawiliśmy przed sobą hasła: źródła, właściwości, zadania, co pozwoliło realizować trzy zasadnicze aspekty poznawcze: 1. Historyczny, który związany jest z opisem istniejących już w tradycji polskiej koncepcji dotyczących relacji między konwencjonalnymi wzorcami kultury a rozumieniem przyrody.

2. Teoretyczny, który powinien prowadzić do konfrontacji, oceny i adaptacji głównych problemów kulturowych badań przyrody i natury obecnych w krytyce amerykańskiej i zachodnioeuropejskiej w odniesieniu do specyfiki literaturoznawstwa i kulturoznawstwa Europy Środkowej.

3. Szczegółowo-analityczny, służący do weryfikacji założeń teorii i metodologii ekokrytyki w polskiej praktyce badań literackich i kulturowych także w rozmiarze komparatystycznym, który powinien umożliwić porównanie polskich tekstów związanych z motywem ekologicznym (literatura, malarstwo, teatr, film), a także konfrontację doświadczeń polskich z odmiennymi językowo ujęciami literatury przedmiotu.

Realizacji tych zadań podjęli się literaturoznawcy i doktoranci z innych dziedzin – zajmujący się problematyką ekologii – biolodzy i specjaliści nauk o bezpieczeństwie. Międzyśrodowiskowy oraz interdyscyplinarny charakter projektu ma w zamierzeniu prowadzić do podmiany doświadczeń oraz konsolidacji środowiska badawczego.

Stąd też, choć na pierwszy tom naszych badań składają się głosy reprezentantów z zasady słupskiego środowiska, nie oznacza to, iż w przyszłości nie włączą się w nasze inicjatywy także badacze z innych, polskich albo zagranicznych ośrodków naukowych.

Zbiór prac otwiera artykuł prof. Dra hab. Daniela Kalinowskiego Przedromantyczne źródła ekopoetyki, który wskazuje preekologiczne intuicje autorów polskiej literatury spektakularnej, opisujących świat natury w połączeniu z koncepcjami podmiotu.

W drugim artykule Transgresje międzygatunkowe, hybrydyzacja, ludzko-zwierzęce zoo i ich literackie emanacje w perspektywie „animal studies" dr Krystian Saja formułuje przegląd dzieł literackich, w których widoczna jest fascynacja zwierzęcymi formami życia, rozumianymi jako odmienność, żywotność i tajemniczość.

Trzeci z artykułów naszego zbioru, autorstwa mgr Alicji Sytej, Drzewo jako symbol w mitologii Śródziemia J.R.R. Tolkiena, demonstruje sugestywnie wykreowane figury drzew w klasyce prozy fantasy, których źródeł semantycznych warto upatrywać w opowieściach mitycznych różnorodnych tradycji kulturowych.

Podobną tematykę porusza mgr Beata Jankowska w tekście Drzewo – niemy świadek Remusowego życia. Wypowiedź ta dotyczy Życia i przygód Remusa Aleksandra Majkowskiego, najważniejszej powieści literatury kaszubskiej, w której także i świat przyrody staje się jeszcze jednym czynnikiem kształtującym tożsamość kulturową bohaterów.

Kolejna autorka zbioru mgr Zuzanna Szwedek-Kwiecińska w wypowiedzi Święta od kotów? O koegzystencji ludzi i zwierząt na przykładzie żeńskich postaci w powieści Martyny Bundy „Niebieski kot" ukazuje współcześnie publikującą autorkę, która do opisu kartuskiego genius loci zastosowała opis równocześnie ludzkiej, jak i kociej rasy.

Ostatnim literaturoznawczym aktem naszej książki jest artykuł autorstwa mgra Wojciecha Kusiaka pt. Świat Ryszarda Kapuścińskiego jako scena spotkania z człowiekiem. Ważnym składnikiem tych rozważań jest wydobycie źródłosłowu terminu „ekologia" jako postawy odnajdywania dobrego,odpowiedzialnego sposobu egzystencji, do czego przekonuje swoimi reportażami z przeróżnych części ziemskiego globu autor Hebanu.

Ostatnie dwa artykuły naszego zbioru są sformułowane w innych dyscyplinach aniżeli literaturoznawstwo. Dzieje się tak, ponieważ stawiamy sobie zadania wypracowania interdyscyplinarnego dyskursu. Pierwszy tekst autorstwa dr hab.

Halyny Tkachenko, prof. AP oraz mgra Sebastiana Szmyjdy pt. Uwarunkowania środowiskowe wybranych chorób cywilizacyjnych wskazuje, jak w dzisiejszych modelach cywilizacyjnych brak świadomości ekologicznej prowadzi do zakłócenia czy wręcz utraty zdrowia.

Drugi artykuł, napisany poprzez mgra Patryka Toczyńskiego, ma tytuł Zagrożenia organiczne Pomorza Gdańskiego w dyskursie naukowym i medialnym, co szczególnie wyraźnie wskazuje na rolę zarówno współczesnych naukowców, jak i publicystów w kształtowaniu odpowiedzialnego podejścia do przyrody (Fragment Wstępu).