O znakomitych mężach czyli co pisarze wczesnochrześcijańscy pisali o pisarzach wczesnochrześcijański (Marek Derewiecki)

Tytuł tego tomu może wydawać się dziwny. Z jednej strony termin „nadzwyczajny mąż", z drugiej strony historia literatury chrześcijańskiej. Taka jednak jest treść książki: „znakomici mężowie", jej bohaterowie, to zwykle pisarze wczesnochrześcijańscy, tak jak ich widzieli inni pisarze wczesnochrześcijańscy Zachodu i Wschodu. (fragment Przedmowy) specyficznym gatunkiem literatury patrystycznej są katalogi pisarzy zatytułowane de viris illustribus (o genialnych mężach) lub podobnie. Pokazujemy grupę tych pisarzy, którzy niejako mimochodem, spisali pierwsze podręczniki patrologii pisząc o „wspaniałych mężach", czyli przede wszystkim o pisarzach chrześcijańskich, czasami znanych osobiście albo z lektur dzieł, a czasami tylko z drugiej ręki, tak jak ich postrzegali. Korzystali oni, świadomie czy nieświadomie, z tradycji greckiej biografii perypatetyckiej przez łacińskiego pisarza Swetoniusza i w jakiś sposób także poprzez Cycerona, który w Brutusie zamieścił katalog popularnych oratorów. Takie biografie formujeli perypatetycy, a potem wymienieni pisarze łacińscy, których – jak sam się chwali – naśladuje Hieronim, pierwszy autor de viris chrześcijańskich; jego zaś naśladują inni, a więc: Gennadiusz w V w. W Galii, Izydor z Sewilli i Ildefons z Toledo, obydwaj w wieku VII w Hiszpanii; ich z kolei naśladują z odpowiednimi, oczywiście, modyfikacjami, inni pisarze w przeciętniewieczu, renesansie i czasach nowożytnych. Od redakcji