Wydawnictwo uniwersytetu łódzkiego Etnos serbski (Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego)

Prezentowana monografia ma na celu wieloaspektowe spojrzenie na losy ludności serbskiej w dobie, kiedy jej niekwestionowanym przywódcą był patriarcha Arsenije IV Jovanović Sakabenta (1726–1748). Okres ten stanowił ważny moment w dziejach Serbów ze względu na ostateczne przesunięcie punktu ciężkości ich życia duchowego i politycznego z Peci do Karłowic.

Dla serbskiej wspólnoty, która w tamtym czasie nie posiadała własnego bytu państwowego, było to na pewno nad wyraz znaczne wydarzenie. Dzieje Serbów pierwszej połowy XVIII stulecia zostały przedstawione na tle pokaźnych wydarzeń z historii powszechnej.

Do takich należy zaliczyć m.in. „erę tulipanów" w Imperium Osmańskim (1718–1730), wojnę austriacko-turecką z lat 1737–1739 i wojnę o sukcesję austriacką (1740–1748). Podstawę źródłową pracy stanowią dotąd niepublikowane bądź mało znane teksty, które zostały pozyskane podczas kwerend archiwalno-bibliotecznych w Serbii, Austrii, Chorwacji i Rosji.

* Piotr Kręzel opracował niezwykle ważny temat związany z wstępną fazą przeistaczania się etnosu serbskiego w nowożytny naród. Wykorzystał do tego celu dokładnie skategoryzowany materiał źródłowy oraz literaturę.

w konsekwencji powstała szczególnie wartościowa praca, której lektura pozwala na poznanie problematyki widocznej nie tylko dla serbskiego czytelnika. Na szczególne podziw zasługuje przystępne udostępnienie, w formie aneksu, obszernego materiału źródłowego w wersji oryginalnej i w polskim przekładzie.

dr hab. Jarosław Dudek, prof. UZ Uniwersytet Zielonogórski * [...] praca może stanowić dobry punkt wyjścia do pogłębionych badań nad dziejami wspólnoty serbskiej w czasach nowożytnych. Publikacja dostarcza nie tylko potężnej wiedzy o dziejach Serbów w pierwszej połowie XVIII wieku, lecz także skłania do różnych refleksji i pytań o charakterze dyskusyjnym.

prof. Dr hab. Kazimierz Maliszewski Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu