Polskie bałkany proza postjugosłowiańska w kontekście feministycznym genderowym i postkolonialnym (Universitas)

Polskie Bałkany to studium poświęcone literaturze napisanej w języku słoweńskim, chorwackim, serbskim i albańskim, której polskie przekłady ukazały się w latach 1990–2012. Autor analizuje przeważnie kategorie polityczne i kulturowe, jakie wykorzystują (świadomie albo nie) jednocześnie autorzy i autorki pochodzące z byłej Jugosławii (m.in. Ivan Čolović, Dubravka Ugrešić, David Albahari, Miljenko Jergović, Nenad Veličković, Ornela Vorspi, Vesna Goldsworthy, Vedrana Rudan, Slavenka Drakulić, Maria Todorova, Božidar Jezernik), zachodni podróżnicy (Robert D. Kaplan, Juli Zeh), jak i polscy pisarze i czytelnicy (Wojciech Tochman, Andrzej Stasiuk, Gustaw Herling-Grudziński, Inga Iwasiów, Hanna Samson). Autor przekonująco demonstruje mechanizmy budowania kategorii narodu, a także opowiadania o narodzie i jednostce. Dowodzi, że proza pisarzy i pisarek z byłej Jugosławii, która dociera do polskich czytelników, jest niejednorodna, bywa antynacjonalistyczna, rozbija stereotypy oraz rozwarstwia kategorie kulturowe, narodowe i płciowe. Bacznie przygląda się polskim reakcjom na publikacje przekładów tych tekstów, zwraca uwagę na to, co zostało przeoczone w dotychczas kolonializującym (kładącym nacisk na obcość i fascynację daleką egzotyką) modelu polskiego czytania postjugosłowiańskiej literatury. Rezultatem badań jest krytyczne odczytanie/oskarżenie, a także weryfikacja polskiej – jednocześnie naukowej, jak i modnej – recepcji prozy postjugosłowiańskiej. Monografia rzuca świeże światło na zagadnienia komparatystyki, postzależności, rynku tłumaczeń, przepływu idei i języka krytyki w Polsce.

Maciej Duda – doktor nauk humanistycznych. Od 2008 roku prowadzi zajęcia autorskie, a także kursowe na Wydziale Filologii Polskiej i konwencjonalnej UAM, od 2011 wykładowca Gender Studies na UAM (www.gender.amu.edu.pl). W 2012 roku wykładowca Podyplomowego Studium Gender Mainstreaming przy Instytucie Badań Naukowych PAN w Warszawie. Autor artykułów naukowych i popularnonaukowych na temat feminizmu, gender, queer i postkolonializmu w Polsce. Współpracuje jako trener i ekspert ds. Równości szans z organizacjami pozarządowymi oraz instytucjami prowadzącymi projekty dofinansowane poprzez Unię Europejską.