Bal w operze (Estymator)

Kontrowersyjny, fantastyczno-katastroficzny poemat Juliana Tuwima zawierający (za każdym razem aktualną!) satyrę na oddający się niepohamowanej, wręcz szalonej konsumpcji i zabawie świat ludzi bogatych i wpływowych (elit) skontrastowany z losem uboższej większości. Uznawany przez wielu za arcydzieło XX-wiecznej literatury polskiej. Za punkt kulminacyjny twórczości Tuwima – jego najkorzystniejszy utwór.

Akcja „Balu w operze” rozgrywa się jednocześnie w gmachu Opery, na ulicach i obrzeżach miasta, a także... W kosmosie. Obok fragmentów realistycznych występują także zupełnie fantastyczne – jak ze snu. Język utworu jest nad wyraz sugestywny, ostry, nie stroniący od wulgaryzmów. Tuwim wręcz hipnotyzuje czytelnika. Od pierwszego wersu wciąga go w wir coraz szybszej i coraz bardziej odrealnionej akcji – zmierzającej do kapitalnego finału.

Inne, niżeli rozpasanie elit, wyraźne i aktualne do dzisiaj wątki utworu, to sprzeciw wobec chamstwu, przemocy i brutalności, ukazanie grozy i ohydy zabijania i spożywania zwierząt przez ludzi, zwrócenie uwagi na zgubną wszechwładzę i wszechobecność pieniądza,, a także krytyka rozwiązłości i chciwości. Powstały w 1936 roku „Bal w operze” interpretowano również jako sprzeciw Tuwima wobec rodzącego się w latach 30-tych XX wieku faszyzmu, a także jako jego krytykę ówczesnych rządów sanacyjnych. Dopatrywano się również w nim apokaliptycznej wizji ostatecznego upadku świata i człowieka (na co wskazuje przedmowa oraz ostatni rozdział).

Projekt okładki: Olga Bołdok