Uniwersytet śląski Polskie wyrażenia o funkcji dopowiedzeniowej - historia i współczesność (Uniwersytet Śląski)

Autorka książki stawia pytanie: jak odpowiadamy w polszczyźnie na pytanie o rozstrzygnięcie? Jaka jest geneza tych wyrażeń, których używamy, aby potwierdzić, zaprzeczyć bądź wyrazić swoją niepewność czy wahanie? W zasobie leksykalnym polszczyzny jest sporo, poza tak, nie i chyba, jednostek, którym można przypisać te wartości.

Materiał poddany analizie wywodzi się jednocześnie ze źródeł dawnych (staropolskie dramaty, słowniki historyczne, korpusy polszczyzny dawnej), jak i współczesnych (typowo Narodowy Korpus Języka Polskiego).

wszelkich ustaleń dokonuje się zatem na podstawie materiału współczesnego i historycznego. Takie podejście daje możliwość czynienia pewnych uogólnień odnoszących się do polszczyzny w ogóle, nie tylko do wybranego poziomu synchronicznego.

Opisywany zbiór wyrażeń nie stanowi kategorii w sensie językoznawczym, stanowi jednak klasę, która pełni w komunikacji językowej określoną funkcję i można stworzyć ogólną charakterystykę semantyczną podzbiorów, które wchodzą w jej skład.

To funkcja właśnie stała się podstawowym zezwalającym włączyć dane wyrażenie do opisywanego zbioru. W polskiej literaturze językoznawczej sporo miejsca poświęcano dotychczas strukturze i funkcji pytań, nie ma natomiast pracy o odpowiedziach.

Monografia porusza na dodatek ważne problemy metodyczne i metodologiczne językoznawstwa historycznego, wskazując, jak, w sytuacji braków materiałowych, można prowadzić rozważania o charakterze diachronicznym, czy wręcz panchronicznym.

Książka wpisuje się w trwające już od kilkudziesięciu już lat zainteresowanie metatekstowym poziomem języka, czyli tym, który nie odnosi się w sposób bezpośredni do obiektów rzeczywistości pozajęzykowej, lecz który stanowi wyjątkowo ważny element naszych wypowiedzi językowych, pozwalający ową rzeczywistość komentować, wyrażać nasze przekonania i sądy.