Zarys nauki o prawie i wiedzy o bezpieczeństwie (Politechnika Rzeszowska)

Prawo jest jedną z najważniejszych form organizowania relacji społecznych, zarówno na poziomie całego państwa, jak i poszczególnych organizacji, które są fundamentalnymi elementami życia społecznego. Służy utrwalaniu istniejącego porządku i porządku, eliminowaniu zachowań zagrażających wartościom podlegającym szczególnej ochronie, wspieraniu zróżnicowanych wartości o znaczącym znaczeniu społecznym, koordynowaniu działań i współpracy członków społeczeństwa.

Bezpieczeństwo jest jedną z najcenniejszych wartości w życiu każdej osoby. Tradycyjnie jest rozumiane jako stan bez niebezpieczeństwa albo przynajmniej stan, w którym niebezpieczeństwo oscyluje wokół niedużego poziomu.

W takim stanie podmiot nie jest poddawany presji ze strony środowiska, co oznacza, że nie odczuwa on żadnych zagrożeń ważnych dla jego istnienia i przetrwania. W dzisiejszym zglobalizowanym społeczeństwie, w dobie Internetu, bezpieczeństwo należy postrzegać w szerszym kontekście.

Pojawiają się nowe i coraz poważniejsze zagrożenia, takie jak kryzysy gospodarcze, niestabilność polityczna, terroryzm, zagrożenia w cyberprzestrzeni, kryzysy klimatyczne i środowiskowe, zagrożenia epidemiczne i inne.

Dzisiejsze bezpieczeństwo powinno zatem dotyczyć wszystkich dziedzin życia społecznego. Związek między prawem a bezpieczeństwem jest oczywisty. Bezpieczeństwo w obszernej mierze zależy od stanowienia prawa i egzekwowania prawa.

Z kolei prawo jest właściwie przestrzegane i egzekwowane w społeczeństwie, które czuje się bezpiecznie. Cały system prawny jest podporządkowany zapewnieniu bezpieczeństwa we wszystkich jego realnych wymiarach: bezpieczeństwa politycznego, bezpieczeństwa publicznego, bezpieczeństwa jednostkowego, bezpieczeństwa wewnętrznego, bezpieczeństwa zewnętrznego, zabezpieczenia społecznego, bezpieczeństwa ekonomicznego, bezpieczeństwa energetycznego, bezpieczeństwa informacji albo bezpieczeństwa cybernetycznego.

Autorzy opracowania starali się przybliżyć Czytelnikom problem wpływu prawa na rozmaite dziedziny życia społecznego. Typowo wyjaśniono elementarne pojęcia nauki o prawie. Omówiono regulacje należące do grupy prawa publicznego.

W ramach charakterystyki regulacji prawa karnego wskazano zasady odpowiedzialności karnej i wyłączenia tej odpowiedzialności, wyjaśniono pojęcie przestępstwa oraz pojęcie winy, scharakteryzowano kary, środki karne i zasady ich wymierzania, prze-stawiono także zasady i przebieg postępowania karnego.

istotną uwagę poświęcono ponadto regulacjom prawa prywatnego. W ramach regulacji prawa cywilnego omówiono podstawowe instytucje prawa cywilnego, jak status osobowy, mienie, czynności prawne, wady oświadczenia woli, przedawnienie, zaprezentowano także katalog i charakterystykę praw rzeczowych, najważniejsze instytucje prawa zobowiązań i założenia prawa spadkowego.

W ramach regulacji prawa gospodarczego omówiono pojęcie i status przedsiębiorcy, wyjaśniono znaczenie działalności gospodarczej, wyszczególniono formy prowadzenia działalności gospodarczej. Osobne rozważania dotyczyły, zyskujących coraz większego znaczenia we współczesnym świecie, regulacji prawa autorskiego i prawa patentowego.

Ostatnia część niniejszej publikacji ma natomiast na celu wyjaśnienie znaczenia i rodzajów bezpieczeństwa, jako wartości modelującej jakość życia społecznego. Dokonano tutaj koniecznych wyjaśnień terminologicznych, dokonano podziału na kluczowe obszary bezpieczeństwa, posługując się licznymi przykładami sprecyzowano ich istotę.