Na lądach i morzach (Estymator)

Kapitalna, wręcz wirtuozowska proza. Dziewięć opowiadań, których bohaterami są: fanatyk porządku na ulicach, przywódca sekty, żebrak, pracownik marki reklamowej, nauczycielka języków, tłumacz, cenzor, żona byłego działacza partyjnego, rozwiedzione małżeństwo.

Bohaterowie poszczególnych opowiadań, relacjonując wydarzenia z własnego życia, najróżniejszymi językami kreują zróżnicowane wizje świata. Suma tych monologów – spisanych w sposób wirtuozerski – daje w wyniku czego kalejdoskopowy obraz rzeczywistości, tak zróżnicowany, jak różni są bohaterowie opowiadań. Niezwykły i oryginalny jest styl Kruszyńskiego, który powoduje, iż niezależnie od tematu jaki porusza, w umyśle czytelnika mnożą się zaskakujące skojarzenia i metafizyczne wzruszenia. Twórcze i inspirujące pisarstwo.

Kruszyński z pasją i znawstwem zanurza się w mnogość językowych stylów i znaczeń. Potwierdza tym samym podstawową myśl swojego pisarstwa, zauważoną już wcześniej poprzez krytykę: iż istniejemy głównie w słowie i słowem utrwalamy nasze istnienie.

Czym pisarz zjednał sobie przyjazność czytelników? głównie wyrafinowanym, gęstym stylem swej prozy, który sprawia, że lektura jego tekstów zamienia się w językową przygodę – w rodzaju sportów ekstremalnych, bo Kruszyński poczyna sobie z polszczyzną dosyć odważnie. Stosuje kalambury i żartobliwe gry słowne, sięga po polifoniczność. W jego prozie relacje rozkładają się na mnóstwo głosów, mnóstwo podmiotów. Za każdym razem jednak, trzeba przyznać, nie są to zabawy formalne same w sobie, ale celowe, uzasadnione zabiegi.