Militarne i pozamilitarne aspekty współczesnego bezpieczeństwa międzynarodowego. wybrane problemy. t. 1 Uniwersytet śląski (Uniwersytet Śląski)

„Współcześnie wydaje się oczywiste, iż badania nad bezpieczeństwem międzynarodowym i narodowym muszą obejmować wszystkie warianty zagrożeń, a także czynniki wpływające na jego postać, dynamikę tworzących je procesów, a także ewentualną możliwość zachowania przyjętego status quo.

Obecny paradygmat badań nad bezpieczeństwem wykracza poza same próby zrozumienia zasad aplikacji siły zbrojnej przez państwa i kontrolę takich działań, jednocześnie jednak nie porzucając tej perspektywy i uwzględniając ją w analizie.

Wynika to z samej istoty pojęcia bezpieczeństwo, które wszak etymologicznie i semantycznie nie musi być ograniczane do bezpieczeństwa militarnego czy bezpieczeństwa zewnętrznego. Skoro za bezpieczeństwo należy uznać stan określonej stabilności, przewidywalności stosunków społecznych w ujęciu narodowym i międzynarodowym, to poza sporem musi pozostać uwzględnienie nie tylko klasycznie wyróżnianych miękkich aspektów bezpieczeństwa (ekonomicznego, społecznego, politycznego etc.), ale także innych czynników mogących nawet pośrednio wpływać na stan bezpieczeństwa danej społeczności, takich jak aspekty kulturowe, demograficzne, instytucjonalne i prawne.

Tylko bowiem holistyczne i interdyscyplinarne spojrzenie na bezpieczeństwo narodowe, regionalne i globalne może przyczynić się do prawdziwego zrozumienia dynamiki zagrożeń dla tych wartości, które współczesne społeczeństwa zobowiązały się chronić.

Aby wyjaśnić, czym jest bezpieczeństwo i jak należy podchodzić do wyzwań związanych z jego utrzymaniem, nie starczy zatem tylko jedna z nad wyraz wielu perspektyw naukowych i prakseologicznych. Dopiero synergiczne użycie rozmaitych narzędzi pozwoli choć trochę przybliżyć się do zrozumienia zagrożeń bezpieczeństwa, a także ich dynamiki.

Niestety, rzetelne uwzględnienie wszystkich tych perspektyw przekracza możliwości jednego tylko badacza. Skutkiem tak zdefiniowanego zakresu badań było sporządzenie poprzez zaproszonych badaczy dwunastu rozdziałów zgromadzonych w niniejszym tomie.

Przyjęty tytuł zbioru, tj. Militarne i pozamilitarne aspekty współczesnego bezpieczeństwa międzynarodowego. Wybrane problemy, odpowiada celowi badań i stanowić ma wyraz uwzględnienia wszelkich wyróznionych wyżej wyzwań i wielości możliwych perspektyw naukowych, nieograniczonych wszak do jednej tylko dyscypliny lub przedmiotu.

równocześnie publikacja ma stanowić próbę uwzględniania w refleksji naukowej wielości zagrożeń i perspektyw badawczych nad szeroko pojętym bezpieczeństwem. Przy tym podkreślić trzeba, iż tom ten stanowi jedynie pierwszą część z planowanych dwóch, gdyż prowadzone badania wykroczyły poza ramy jednej tylko publikacji i wymagały sporządzenia drugiej pracy zbiorowej." (fragment Wstępu)