Dyskursy widzialności. słowa a obrazy Uniwersytet śląski (Uniwersytet Śląski)

Współczesność cechuje zmiana, polegająca na wszechobecności obrazu, który przestał być już dawno aktorem drugiego planu. Nie można zrozumieć ponowoczesnego świata, jeśli nie uwzględni się wyraźnej roli, jaką odgrywają w komunikacji zdominowanej niegdyś przez słowo, elementy ikoniczne.

Zdezaktualizowało się przekonanie, że jedynie verbum wpływa na kształt rzeczywistości, bowiem to właśnie obraz najłatwiej oddziałuje na nasze myślenie, służy pobudzaniu emocji i budowaniu pamięci. W cywilizacji pośpiechu i szybkości prym wiodą zwarte komunikaty o skondensowanej treści, które niejednokrotnie łączą przestrzenie wizualne i werbalne.

Dziedziny, w których kręgu zainteresowań leżą przekazy wizualno-werbalne, są nad wyraz różnorodne. Badaniem tychże zjawisk pogranicznych zajmują się między innymi semiotyka, antropologia obrazu, socjologia i badania fotografii, badania prasoznawcze, badania dyskursu, ikonologia, formalizm, historia sztuki, hermeneutyka, filozofia czy retoryka.

Wszystkie te dziedziny nauki mają do wniesienia własny wkład, który konieczny jest dla pełnego zrozumienia tych złożonych zjawisk. Zaprosiliśmy przedstawicieli najróżniejszych dyscyplin do podzielenia się swoją refleksją naukową.

W prezentowanym tomie pragniemy ukazać bogactwo możliwości badawczych kategorii słowa i obrazu w różnych dyscyplinach. W związku z tym celowo nie wyrózniono jednolitej metody badawczej ani formy tekstów.

Celem publikacji jest przybliżenie perspektyw badawczych dotyczących zjawisk łączących przestrzenie słowa i obrazu, oraz ich funkcjonowanie w dyskursie społecznym. Zaproponowane obszary badań obejmują miedzy innymi hiperteksty, instalacje ikoniczno-werbalne, słowo i obraz w przestrzeni rzeczywistej i wirtualnej, memy internetowe, komiksy, fotografię, poezję i literaturę wizualna, książki obrazkowe - picture book, grafizację i wizualizację słowa, wizualne gatunki prasowe, plakat oraz recepcję obrazów w rozmiarze cielesnym.

Mamy nadzieję, iż w przedstawionym wyborze tekstów, czytelnicy znajdą ciekawe ich aspekty a książka stanie się inspiracją dla kolejnych analiz naukowych. Zapraszamy do podjęcia ożywionej debaty nad przenikaniem się obszarów obrazów i słów, nad dynamiką ikonicznej komunikacji, a także nad ich miejscem w kulturze.