Smog (Wydawnictwo Lekarskie PZWL)

Tytuł Smog Podtytuł Konsekwencje zdrowotne skażeń powietrza Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-5651-8 Rok wydania 2018 Warszawa Wydanie 1 ilość stron 212 Format epub, mobi Spis treści 1. Źródła zanieczyszczeń powietrza. Najważniejsze krzywdzące substancje spotykane w atmosferze – Artur Badyda 17 1.1. Wprowadzenie 17 1.2. Źródła emisji zanieczyszczeń 21 1.3. Zmiany stężeń zanieczyszczeń powietrza w czasie w Polsce na tle Europy 26 2. Normy jakości powietrza – Dominik Kobus 31 2.1. Metody monitoringu i ocen zanieczyszczenia powietrza 36 2.2. Problemy jakości powietrza w Polsce na tle Europy 41 3. Wpływ zewnętrznych skażeń powietrza na jego skład we wnętrzu pomieszczeń – Jerzy Sowa 47 3.1. Wprowadzenie 47 3.2. Skażenie powietrza wewnętrznego 47 3.3. Procesy wpływające na skład powietrza w pomieszczeniach 48 3.4. Równanie bilansu skażeń w pomieszczeniu 49 3.5. Zmienność danych stosowanych w analizach 50 3.5.1. Intensywność wymiany powietrza 50 3.5.2. Osadzanie cząsteczek pyłu w pomieszczeniu 51 3.5.3. Reakcje chemiczne pomiędzy skażeniami w pomieszczeniach 51 3.6. Sposoby ograniczenia zagrożeń zdrowotnych związane z techniką wentylacyjną i ich szacowana skuteczność 51 3.6.1. Stan odniesienia 51 3.6.2. Optymalizacja intensywności wymiany powietrza 52 3.6.3. Kontrola źródeł zanieczyszczeń 52 3.6.4. Filtracja powietrza 53 3.7. Podsumowanie 53 4. Depozycje skażeń, mechanizmy działania toksycznego i rola mechanizmów obronnych człowieka – Piotr Dąbrowiecki, Andrzej Chciałowski, Henryk Mazurek 57 4.1. Uwarunkowania anatomiczno-fizjologiczne 58 4.2. Wpływ patologii układu oddechowego 59 4.3. Rola wielkości cząstek i mechanizmów oczyszczania 60 4.4. Czas i intensywność narażenia 62 4.5. Mechanizmy działania toksycznego 62 4.6. Wpływ na mechanizmy obronne płuc 64 5. Konsekwencje ekspozycji dla układu oddechowego u dzieci – Henryk Mazurek 69 5.1. Specyfika narażenia w wieku rozwojowym 69 5.1.1. Wpływ zakażeń układu oddechowego na następstwa narażenia na skażenia powietrza 70 5.2. Konsekwencje ekspozycji układu oddechowego dziecka 70 5.2.1. Smog zimowy (typu londyńskiego) 71 5.2.2. Smog fotochemiczny (typu Los Angeles) 76 5.3. Podsumowanie 82 6. Konsekwencje ekspozycji dla układu oddechowego u dorosłych – Adam Antczak, Damian Tworek, Adam J. Białas 89 6.1. Wstęp 89 6.2. Górne drogi oddechowe 90 6.3. Dolne drogi oddechowe 91 6.3.1. Odpowiedź zapalna w zakresie dolnych dróg oddechowych powodowana przez zanieczyszczenia powietrza 91 6.3.2. Wpływ na właściwości czynnościowe płuc 91 6.3.3. Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) 92 6.3.4. Astma 92 6.3.5. Choroby śródmiąższowe płuc 93 7. Konsekwencje ekspozycji na zanieczyszczenia powietrza dla układu krążenia – Ewa Konduracka 99 7.1. Mechanizmy oddziaływania zanieczyszczenia powietrza na układ krążenia 100 7.2. Wpływ krótkotrwałej ekspozycji na zanieczyszczenia powietrza na umieralność 101 7.3. Wpływ wieloletniej ekspozycji na zanieczyszczenie powietrza na umieralność 101 7.4. Choroba wieńcowa 102 7.5. Niewydolność serca 103 7.6. Wpływ na zaburzenia rytmu i zatrzymanie krążenia 104 7.7. Wpływ na obecność i przebieg nadciśnienia tętniczego 104 7.8. Wpływ na ryzyko udaru mózgu 105 8. Konsekwencje ekspozycji na zanieczyszczenia powietrza dla ośrodkowego układu nerwowego – Marek W. Kowalczyk 109 9. Wpływ zanieczyszczeń powietrza na rozwój raka płuca – Andrzej Chciałowski 115 9.1. Wstęp 115 9.2. Pył zawieszony a rak płuca 116 9.3. Miejscowe oddziałanie cząsteczek pyłu zawieszonego 117 9.4. Wpływ pyłu zawieszonego na regulację rozwoju nowotworu 118 9.5. Podsumowanie 120 10. Wpływ skażenia powietrza na występowanie nowotworów złośliwych innych niż rak płuca – Ewa Konduracka 127 10.1. Rak piersi u pań 128 10.2. Rak prostaty 130 10.3. Złośliwe nowotwory układu krwiotwórczego 131 10.4. Guzy mózgu 132 11. Inne następstwa narażenia na smog – Henryk Mazurek 137 11.1. Wpływ skażeń powietrza na mechanizmy epigenetyczne 137 11.2. Następstwa narażenia w okresie prenatalnym (ciężarnych) 138 11.2.1. Odległe następstwa ekspozycji prenatalnej 139 11.3. Inne następstwa ekspozycji 140 11.3.1. Interakcje zanieczyszczeń i mikrobiomu dróg oddechowych 142 11.4. Podsumowanie 143 12. Konsekwencje społeczne i ekonomiczne skażenia powietrza – Łukasz Adamkiewicz, Zbigniew Bochniarz, Dominika Mucha, Anna Gayer, Artur Badyda 147 12.1. Konsekwencje społeczne zanieczyszczenia powietrza 147 12.2. Ekonomiczne konsekwencje następstw skażenia powietrza 149 12.2.1. Metodyka obliczeń zewnętrznych kosztów zdrowotnych 150 12.3. Internalizacja zewnętrznych kosztów zdrowotnych 153 12.4. Podsumowanie i wnioski 155 13. Możliwości ograniczenia emisji – Artur Badyda, Jakub Jędrak 159 13.1. Wprowadzenie 159 13.2. Emisja ze źródeł komunalno-bytowych 161 13.2.1. Standardy emisyjne dla nowych sprzętów cieplnych 162 13.2.2. Kryteria jakościowe dla węgla 164 13.2.3. Uchwały antysmogowe 165 13.2.4. Spalanie odpadów 166 13.2.5. Kwestie socjalne i ekonomiczne, ceny nośników energii 168 13.3. Emisja ze źródeł komunikacyjnych 169 13.3.1. Poziom zmotoryzowania i wiek pojazdów 169 13.3.2. Jakość i stan technologiczny pojazdów 171 13.3.3. Transport publiczny i działania wspierające 172 13.3.4. Strefy ograniczonej emisji komunikacyjnej 173 13.3.5. Pozostałe rozwiązania 174 14. Możliwości ograniczenia narażenia jednostkowego i jego następstw – Artur Badyda, Jakub Jędrak 179 14.1. Wprowadzenie 179 14.2. Unikanie przebywania na zewnątrz 180 14.3. Ograniczenie lub eliminacja narażenia na skażenia ze źródeł wewnętrznych 182 14.3.1. Narażenie na dym tytoniowy 182 14.3.2. Oczyszczanie powietrza w pomieszczeniach 183 14.4. Zniżanie narażenia na zanieczyszczenia powietrza zewnętrznego 185 14.4.1. Unikanie aktywności fizycznej 185 14.4.2. Unikanie miejsc o obszernym natężeniu ruchu 186 14.4.3. Maski przeciwpyłowe 187 14.5. Rola diety i suplementacji antyoksydantami w ograniczaniu skutków narażenia na skażenia powietrza 190 15. Zdrowotne efekty redukcji zanieczyszczeń – Henryk Mazurek 193 15.1. Niemcy 194 15.2. USA 195 15.3. Szwajcaria 196 15.4. Hongkong 198 15.5. Czy indywidualna redukcja emisji może mieć znaczenie? 198 15.6. Trudności interpretacji 199 15.7. Podsumowanie 200 16. Podsumowanie – Henryk Mazurek, Artur Badyda 203 Skorowidz 207